Sorry zeggen is geen gemakkelijke zaak in het Japans. Er zijn veel verschillende manieren om sorry te zeggen, afhankelijk van de situatie en de sociale status van de persoon tegen wie je sorry zegt.
Dit artikel probeert een samenvatting te geven van vier veelgebruikte manieren om sorry te zeggen, gerangschikt in oplopende volgorde van terloopse tot serieuze verontschuldiging. Het zijn gomennasai, sumimasen, shitsureeshimashita, en mooshiwakearimasen.
ごめん（ね） Gomen (ne) Sorry
Gomen is de afkorting van het woord ごめんなさい gomennasai. Het is de meest informele manier om sorry te zeggen tegen je jongere broers en zussen of goede vrienden. Je kunt dit bijvoorbeeld gebruiken als je bent vergeten de tas van je jongere zusje terug te geven nadat je hem van haar hebt geleend en zij boos op je is.
Voor een meer vrouwelijke of zachtere toon, kun je ne toevoegen na gomen.
Wanneer de gemaakte fout iets ernstiger is dan het vergeten terug te brengen van een tas, zoals wanneer u per ongeluk koffie hebt gemorst over de beperkte versie van de stripset van uw vriend, kunt u hontooni toevoegen na gomen om uw verontschuldiging aan te bieden, zodat de uitdrukking kan zijn “本当(ほんとう)にごめん（ね） Hontoo ni gomen (ne)” (het spijt me echt).
ごめんなさい Gomennasai het spijt me
Wanneer je je moet verontschuldigen tegenover je ouders of vrienden die ouder zijn dan jij, kan gomen te gewoontjes zijn. In plaats daarvan kun je de beleefdere versie gomennasai gebruiken.
Een voorbeeld van het gebruik van gomennasai is wanneer je bent vergeten het vuilnis buiten te zetten en je moeder boos op je is.
すみません Sumimasen I’m sorry
Sumimasen is de meest gebruikelijke manier om sorry te zeggen in de context van een “lichte” verontschuldiging.
Een paar voorbeelden zijn wanneer je per ongeluk op iemands voet bent gaan staan in de trein, wanneer je te laat bent voor een vergadering, of wanneer je je telefoon te laat hebt opgepakt. Het is voor als je het gevoel hebt dat je anderen een beetje hebt lastig gevallen of ongemak hebt bezorgd.
遅れてすみません Okurete sumimasen I’m sorry for being late
Je kunt deze uitdrukking gebruiken als je te laat bent voor een evenement, vergadering of les.
In het algemeen is het een goede gewoonte om punctueel te zijn. Het is echter niet voldoende om stipt op tijd aanwezig te zijn volgens de Japanse standaard. U moet ten minste 5-10 minuten voor de afgesproken tijd aanwezig zijn. “Okurete” komt van het woord “okuremasu” (te laat).
De reden voor de verontschuldiging kan worden toegevoegd vóór het woord sumimasen door dit laatste te veranderen in de te-vorm. In dit geval hebben we okuremasu veranderd in okurete.
失礼(しつれい)しました Shitsureeshimashita Het spijt me voor het ongemak
Deze uitdrukking wordt vaak gebruikt in zakelijke situaties wanneer je iemand hebt geërgerd of lastig gevallen. De beleefde versie hiervan is als je echt in de problemen zit 大変失礼(たいへんしつれい)しました taihen shitsureeshimashita.
We horen deze verontschuldiging soms in het nieuws als de nieuwslezer per ongeluk iemands naam verkeerd uitspreekt of het nieuws verkeerd voorleest. Hij/Zij verontschuldigt zich dan met taihen shitsureeshimashita.
申(もう)し訳(わけ)ありません Mooshiwakearimasen Het spijt me zeer
Mooshiwakearimasen is de nederige vorm van sumimasen. Deze uitdrukking wordt ook vaak gebruikt in zakelijke situaties.
Door uzelf te vernederen, kunt u het niveau van respect voor de andere persoon verhogen en indirect laten zien hoe verontschuldigend u bent ten opzichte van het incident waarvoor u zich verontschuldigt.
Bijvoorbeeld, u was in de buurt van een beroemd sushirestaurant met Michelinster en besloot uw geluk daar te beproeven, hoewel u niet had gereserveerd. Het restaurant bleek voor die dag al uitverkocht. De restauranthouder kan zich tegenover u verontschuldigen met “申(もう)し訳(わけ)ありません。本日(ほんじつ)は売(う)り切(き)れでございます。Mooshiwakearimasen. Honjitsu wa urikirede gozaimasu.” (Sorry, maar we zijn uitverkocht voor vandaag).
De volgende twee voorbeelden laten situaties zien waarin we mooshiwakearimasen gebruiken met een combinatie van de reden voor de verontschuldiging.
ご迷惑(めいわく)をおかけして、(もう)し訳(わけ)ありません Gomeiwaku o okakeshite, mooshiwakearimasen Het spijt me heel erg voor het ongemak dat ik heb veroorzaakt
In de Japanse cultuur proberen mensen te vermijden anderen ongemak te bezorgen. Japanners zijn altijd voorzichtig om anderen niet lastig te vallen met hun acties en opmerkingen, dus ze gaan hun dag door bewust van wat hun omgeving van hen denkt.
Als zich een situatie voordoet waarin ze anderen tot last zijn geweest, is dit de uitdrukking om te gebruiken. Je kunt hem gebruiken aan het eind van een e-mail aan je collega, nadat je hem hebt gevraagd zijn verslag eerder in te sturen dan eerder was afgesproken.
ご連絡(れんらく)が遅(おそ)くなりまして大変(たいへん)申(もう)し訳(わけ)ございません Gorenraku ga osokunarimashite taihen mooshiwake gozaimasen I’m terribly sorry for the late reply
Je kunt deze uitdrukking gebruiken als je op vakantie was en geen toegang had tot je e-mailberichten. Toen u terugkwam op uw werk, zag u een e-mail van uw klant die een paar jaar geleden was gedateerd.
Dit is een van de zeer nuttige vaste zinnen om te onthouden voor Japanse communicatie, vooral bij het schrijven van zakelijke e-mails. Zoals eerder vermeld, wordt de reden voor de verontschuldiging vooraan geschreven (gorenraku ga osokunarimashite).
Mooshiwake gozaimasen is de nederige vorm van mooshiwake arimasen. Merk op dat wanneer je je meer verontschuldigt en tegen een klant of superieur praat, je verontschuldiging langer wordt dan tegen een vriend of familielid.
Sorry zeggen is voor geen enkele cultuur gemakkelijk. Dit geldt des te meer voor de Japanse cultuur, omdat er vele manieren zijn om sorry te zeggen, met subtiele nuances voor zeer specifieke situaties. Echter, deze vier manieren van verontschuldigen zouden de meeste bases moeten dekken als het gaat om verontschuldigen in het Japans.