Toen de last van de kanker van haar man en de stress van haar baan in het bedrijfsleven te zwaar werden om te dragen, deed Karen Huber wat veel van haar vrienden hadden gedaan en begon ze met het slikken van een antidepressivum.
Wat ze zich niet realiseerde was hoe moeilijk het zou zijn om te stoppen.
Na een jaar dagelijks 10 milligram Lexapro te hebben geslikt, bovenop de 50 milligram Trazodone die ze al tien jaar slikte om te slapen, probeerde Huber cold turkey te stoppen. De ontwenningsverschijnselen waren onverdraaglijk: woede en frustratie zo overweldigend dat ze “door een baksteen heen had kunnen bijten.”
Toen Huber in maart opnieuw probeerde te stoppen, pakte ze het aan met een drieledige strategie: Ze deelde haar pillen om de paar weken in tweeën, nam voedingssupplementen om haar prikkelbaarheid te verminderen en ging uiteindelijk voor drie weken naar een detoxcentrum. Het duurde meer dan twee maanden, maar het werkte.
“Als ik had geweten hoe moeilijk het is om van antidepressiva af te komen, dan had ik geprobeerd ze te vermijden,” zei Huber, 54, uit Little Rock, Ark.
Het gebruik van antidepressiva is tussen 1996 en 2005 verdubbeld, tot 10 procent van de Amerikaanse bevolking, volgens een studie die vorig jaar is gepubliceerd in de Archives of General Psychiatry. Die hausse betekent massa’s patiënten die voor de uitdaging staan om te stoppen.
Hoewel antidepressiva de meest voorgeschreven medicijnen zijn in de V.S., zijn er geen officieel gepubliceerde richtlijnen voor wanneer en hoe je ermee moet stoppen, zegt Dr. Michael Banov, een psychiater en schrijver van het nieuwe boek “Taking Antidepressants” (Sunrise River Press, $16.95).
In het algemeen moeten patiënten tenminste negen tot twaalf maanden antidepressiva gebruiken om de kans op een terugval in depressie te verkleinen, zegt Banov. Maar daarna is het aan de patiënten om samen met hun artsen te bepalen of en hoe ze van de medicijnen af kunnen komen. Soms is het proces onplezierig.
Ongeveer 20 procent van de mensen die proberen te stoppen, krijgt last van wat de farmaceutische bedrijven het “antidepressiva afkick syndroom” hebben genoemd. Dit kan symptomen veroorzaken zoals depressie, angst, prikkelbaarheid, duizeligheid, misselijkheid, licht in het hoofd en elektrische schokken die bekend staan als “brain zaps.”
De symptomen kunnen ernstiger zijn naarmate je langer antidepressiva hebt geslikt, naarmate de dosering hoger is en naarmate je lichaam gevoeliger is, aldus Banov. Ze zijn ook afhankelijk van het medicijn. Paxil en Effexor worden geassocieerd met een aantal van de ergste ontwenningsverschijnselen omdat ze snel uit je systeem verdwijnen, waardoor je lichaam weinig tijd heeft om zich aan te passen aan de plotselinge daling van de neurotransmitter serotonine. Prozac daarentegen doet er lang over om het lichaam te verlaten, waardoor de ontwenningsverschijnselen worden verspreid.
Hoewel geneesmiddelenfabrikanten in hun literatuur waarschuwen voor mogelijke ontwenningsverschijnselen, waarschuwen artsen hun patiënten niet altijd wanneer ze de medicijnen voorschrijven, en veel mensen beginnen antidepressiva te slikken zonder te weten dat het zo moeilijk is om ermee te stoppen.
“Het maakte me boos. Ik had het gevoel dat het me niet verteld was,” zei Katherine Perry, 40, een professor Engels in Cumming, Ga, die ongemakkelijk geïrriteerd en angstig werd toen ze zichzelf bij verschillende gelegenheden van Paxil en Wellbutrin probeerde af te helpen.
Een wreed addertje onder het gras bij het stoppen met antidepressiva is dat het moeilijk te zeggen kan zijn of de symptomen van ontwenning zijn of van een terugkeer van de depressie, dus je moet het afwachten, zei Banov. Als het ontwenningsverschijnselen zijn, zouden de symptomen binnen één tot twee weken moeten verdwijnen, maar soms duurt het zes tot acht weken. Als het een depressie is, worden ze erger.
De sleutel tot het beheersen van ontwenning is om de dosering geleidelijk af te bouwen. Maar sommige mensen hebben meer hulp nodig, vooral als ze van meerdere medicijnen af proberen te komen.
Wendy Honeycutt werd aan de antidepressiva gezet na de zelfmoorden op haar moeder en broer. Het bleek een “doorgang naar een ramp,” zei ze, omdat de bijwerkingen haar later aanzetten tot het nemen van slaappillen en anti-angst medicatie. Op het hoogtepunt slikte ze zeven voorgeschreven medicijnen.
Toen ze besloot haar lichaam te zuiveren omdat ze zich “een giftige puinhoop” voelde, raakte de Texaanse in een slopende ontwenningsfase die haar slapeloos, angstig, bevend, zwetend en emotioneel verdoofd achterliet, met elektrische schokken die aanvoelden als “roodgloeiende poken in mijn hoofd.” Ze was twee maanden arbeidsongeschikt en drie jaar ziek.
Pas toen Honeycutt Point of Return vond, een non-profit organisatie in Malibu, Californië, die mensen helpt om van hun voorgeschreven medicijnen af te komen, begon het beter met haar te gaan. Naast het aanbieden van afbouwschema’s, informatie over hoe medicijnen op elkaar inwerken en emotionele steun, zweert de organisatie bij een schema van voedingssupplementen om de ontwenning te verzachten, waaronder omega-3 vetzuren om de hersenfunctie te ondersteunen en glutathion om het immuunsysteem te versterken.
Honeycutt, 44, een pastor die nu vrijwilliger is bij Point of Return, zei dat ze al drie jaar medicatievrij is.
Natuurlijk moeten sommige mensen antidepressiva slikken en zouden ze niet moeten stoppen. Langdurig onbehandelde depressie is slecht voor je hersenen en lichaam, waardoor delen van de hippocampus krimpen en het immuunsysteem wordt aangetast, aldus Banov. Het doel is om depressie-vrij te zijn, niet medicatie-vrij, zei hij.
Maar voor Huber, die het Point of Return-programma gebruikte gedurende de zes weken dat ze haar dosering afbouwde, is het leven beter zonder ze – hoewel niet per se gemakkelijker. De Lexapro had haar beschermd als een “harde schil”, waardoor ze niet altijd huilerig was, vooral na het overlijden van haar man afgelopen zomer.
“Sinds ik er vanaf ben, huil ik veel makkelijker, ik ben veel gevoeliger,” zei Huber. “Maar dat is niet erg. Dat hoort bij het rouwproces.”
Tips voor het afbouwen van je dosering
Dr. Michael Banov, medisch directeur van Northwest Behavioral Medicine in Alpharetta, Ga., gaf een aantal tips voor het afbouwen van antidepressiva. Het moet altijd onder toezicht van een arts worden gedaan.
Beoordeel of u klaar bent om van de antidepressiva af te komen. Hebt u nog steeds restverschijnselen van depressie? Heeft u een sterke familiegeschiedenis van stemmingsproblemen? Gebruikt u alcohol of drugs? Zo ja, dan is het misschien niet het juiste moment om te stoppen. Er staat een zelftest in het boek van Banov.
Raadpleeg uw arts om een afbouwschema op te stellen. Hoewel elke situatie anders is, is een voorzichtige aanpak om uw dosering elke vier tot zes weken met 20 tot 25 procent te verlagen.
Nauwkeurig afbouwen. Als het snijden van uw pillen met een pillensplijter of mes niet werkt, zoek dan naar een vloeibare versie zodat u de dosering gemakkelijker kunt controleren, of neem capsules zodat u ze kunt openen en de inhoud door appelmoes kunt mengen. Een andere optie is om een samengestelde apotheek pillen met de gewenste dosering te laten maken.
Timing is cruciaal om succesvol te stoppen. Stop niet met het innemen van antidepressiva in stressvolle tijden, zoals wanneer u gaat verhuizen, een nieuwe baan krijgt, gaat scheiden of geconfronteerd wordt met een pijnlijke verjaardag. Als u een seizoensgebonden stemmingsstoornis hebt, stop dan niet in de winter.