Święty Bartłomiej, (zm. w I w. – data nieznana, tradycyjnie Albanopolis, Armenia; zachodnie święto 24 sierpnia; w Kościołach wschodnich data jest różna), jeden z Dwunastu Apostołów.
Oprócz wzmianek o nim w czterech listach apostołów (Mk 3,18, Mt 10,3, Łk 6,14 i Dz 1,13), nic nie wiadomo o nim z Nowego Testamentu. Bartholomew to imię rodowe oznaczające „syn Tolmai, lub Talmai”, więc mógł mieć inne imię własne. Z tego powodu, a także dlatego, że w spisach Ewangelii był zawsze utożsamiany ze św. Filipem Apostołem, tradycja z IX w. utożsamiała go z Nathanaelem, który według Ewangelii Jana 1,43-51 został wezwany przez Jezusa razem z Filipem. Widząc Datanaela, Jezus powiedział: „Oto Izraelita, w którym nie ma żadnej winy!”. To utożsamienie miało wyjaśnić, w jaki sposób nieznany skądinąd Bartłomiej mógł być wymieniony w listach apostolskich, podczas gdy Nathanael, którego powołanie jest wyraźnie opisane przez Jana, nie pojawia się w nich. Jego pełne imię brzmiałoby więc Nathanael bar Tolmai.
W IV w. biskup Euzebiusz z Cezarei w swojej Historii kościelnej relacjonuje, że kiedy II-wieczny nauczyciel św. Pantaenus z Aleksandrii udał się z wizytą do Indii, znalazł tam hebrajski egzemplarz Ewangelii według Mateusza, pozostawiony przez Bartłomieja. Według tradycji, Bartłomiej był także misjonarzem w Etiopii, Mezopotamii, Partii (współczesny Iran), Likonii (współczesna Turcja) i Armenii. Mówi się, że apostoł poniósł śmierć męczeńską przez ścięcie i ścięcie na rozkaz armeńskiego króla Astyagesa. Jego relikwie zostały podobno zabrane do kościoła św. Bartłomieja w Tybrze, w Rzymie.