6.1E: Grupy odniesienia

Teoria porównań społecznych koncentruje się na przekonaniu, że istnieje dążenie jednostek do uzyskania dokładnej samooceny. Jednostki oceniają swoje własne opinie i definiują siebie poprzez porównywanie się z innymi. Jednym z ważnych pojęć w tej teorii jest grupa odniesienia. Grupa odniesienia odnosi się do grupy, do której porównywana jest jednostka lub inna grupa. Socjologowie nazywają grupą odniesienia każdą grupę, której jednostki używają jako standardu do oceny siebie i swojego zachowania.

Grupy odniesienia są używane w celu oceny i określenia natury cech i atrybutów socjologicznych danej jednostki lub innej grupy. Jest to grupa, do której jednostka odnosi się lub dąży, aby odnosić się do niej psychologicznie. Grupy odniesienia stają się dla jednostki ramą odniesienia i źródłem porządkowania jej doświadczeń, spostrzeżeń, poznania i wyobrażeń o sobie. Jest to ważne dla określenia tożsamości własnej osoby, jej postaw i więzi społecznych. Grupy te stają się podstawą odniesienia w dokonywaniu porównań i kontrastów oraz w ocenie własnego wyglądu i działania.

Robert K. Merton postawił hipotezę, że jednostki porównują się z grupami odniesienia osób, które zajmują rolę społeczną, do której jednostka aspiruje. Grupy odniesienia działają jako ramy odniesienia, do których ludzie zawsze się odnoszą, aby ocenić swoje osiągnięcia, pełnione role, aspiracje i ambicje. Grupa odniesienia może być zarówno z grupy członkowskiej, jak i nieczłonkowskiej.

Przykładem grupy odniesienia jest grupa ludzi, którzy mają pewien poziom zamożności. Na przykład, osoba w USA o rocznym dochodzie 80 000 dolarów może uważać się za zamożną, jeśli porówna się z osobami ze środka warstwy dochodowej, które zarabiają mniej więcej 32 000 dolarów rocznie. Jeśli jednak ta sama osoba uzna, że odpowiednią grupą odniesienia są osoby z górnego 0,1% gospodarstw domowych w USA, zarabiające 1,6 miliona dolarów lub więcej, wówczas dochód tej osoby w wysokości 80 000 dolarów sprawi, że wyda się ona raczej biedna.