Anschluss, niemiecki: „Związek”, polityczna unia Austrii z Niemcami, osiągnięta poprzez aneksję przez Adolfa Hitlera w 1938 roku. Anschluss z Niemcami, postulowany w 1919 r. przez Austrię, pozostawał nadzieją (głównie austriackich socjaldemokratów) w latach 1919-33, po czym dojście Hitlera do władzy zmniejszyło jego atrakcyjność.
© Marschalek/United States Holocaust Memorial Museum
W lipcu 1934 r. austriaccy i niemieccy naziści podjęli wspólną próbę zamachu stanu, która jednak zakończyła się niepowodzeniem. Władzę w Austrii przejął wówczas autorytarny rząd prawicowy, który uniemożliwił połowie społeczeństwa wyrażanie uzasadnionego sprzeciwu; rozłam ten uniemożliwił wspólny opór wobec wydarzeń roku 1938. W lutym 1938 r. Hitler zaprosił austriackiego kanclerza Kurta von Schuschnigga do Niemiec i zmusił go do wyrażenia zgody na danie austriackim nazistom praktycznie wolnej ręki. Na początku dekady Austria zwróciła się o wsparcie do Włoch, ale do tego czasu włoski przywódca Benito Mussolini porzucił myśl o interwencji w obronie Austrii. Mimo to Schuschnigg wyparł się później tego porozumienia i ogłosił plebiscyt w sprawie Anschlussu. Zmuszono go do odwołania plebiscytu, a on sam posłusznie podał się do dymisji, nakazując armii austriackiej nie stawiać oporu Niemcom. Austriacki prezydent Wilhelm Miklas odmówił mianowania austriackiego przywódcy nazistowskiego Arthura Seyss-Inquarta na kanclerza. Niemiecki nazistowski minister Hermann Göring nakazał Seyss-Inquartowi wysłanie telegramu z prośbą o niemiecką pomoc wojskową, ale ten odmówił, a telegram został wysłany przez niemieckiego agenta w Wiedniu. 12 marca Niemcy dokonały inwazji, a entuzjazm, który po niej zapanował, pozwolił Hitlerowi na aneksję Austrii 13 marca. W kontrolowanym plebiscycie z 10 kwietnia uzyskano 99,7 procent poparcia. Patrz również stosunki międzynarodowe: Anschluss i Układ Monachijski.
AP Images