Myślano, że nabłonek przejściowy jest pośrednim typem nabłonka, „przejściowy”, pomiędzy nabłonkiem płaskim warstwowym a nabłonkiem kolumnowym warstwowym. Stąd nazwa przejściowy. Ale nim nie jest. Nabłonek przejściowy to nabłonek warstwowy o zmiennej liczbie warstw komórek (od 2 do 6), które są nieregularne pod względem grubości i położenia jąder. Nabłonek przejściowy nazywany jest również urotelialem, ponieważ wyściela on przewody moczowe, takie jak: kielichy nerkowe (2 warstwy komórek), moczowody (3 do 5 warstw komórek), cewki moczowe (4 do 5 warstw komórek) i pęcherz moczowy (do 6 warstw komórek). Jest mało przepuszczalna dla soli i wody, pełni funkcję bariery osmotycznej między moczem a tkankami.
Jedną z głównych cech nabłonka przejściowego jest jego zdolność do rozciągania się i powrotu do pierwotnego kształtu. Na przykład podczas napełniania lub opróżniania pęcherza moczowego. Można zaobserwować, że komórki warstwy górnej są czasem spłaszczone (rozciągnięte), a czasem zaokrąglone (rozluźnione). Komórki te wykazują grubszą część wierzchołkową, którą nazywamy blaszką. Blaszki są odpowiedzialne za szorstką powierzchnię nabłonka przejściowego, gdy pęcherz moczowy jest pusty, co można zaobserwować na górnym z dwóch powyższych zdjęć. Niektóre z komórek warstwy górnej są dwujądrzaste (mały obrazek po prawej), a większość z nich zawiera jądra poliploidalne. Ponadto, wysyłają one wyrostki komórkowe, które kontaktują się z blaszką podstawną. W warstwach podstawnych komórki są mniejsze i bardziej obfite, ale w miarę przesuwania się w kierunku warstwy górnej powiększają swoje rozmiary. Nie ma interdygitacji z tkanką łączną, jak to można zaobserwować w innych typach nabłonków warstwowych, a blaszka podstawna jest płaska.