Sformułowanie „atman jest Brahmanem” oddaje podstawowy pogląd szkoły Vedanta na temat ostatecznej rzeczywistości i naszego ludzkiego związku z nią. Szkoła Wedanty jest jedną z największych i najbardziej dominujących perspektyw w filozofii hinduistycznej.
Co oznacza „atman jest Brahmanem”?
Rozbijmy to zdanie na dwa podstawowe pojęcia.
Pierwszym jest „atman” – w luźnym tłumaczeniu oznacza to „duszę” lub „indywidualną duszę”. Atman odnosi się do esencji każdej indywidualnej żywej istoty – jej duszy lub pierwotnej energii życiowej. Każda żywa istota – ludzie, zwierzęta, rośliny – mają atman, który tworzy wieczną esencję każdej rzeczy. Atman nie jest ciałem; ciało nie jest wieczne. Ciało mieści w sobie atman, dopóki ciało nie umrze. Atman jest nieśmiertelny i wieczny.
Brahman jest „duszą świata” lub „duszą kosmiczną”. Jest to wieczna esencja wszechświata i ostateczna boska rzeczywistość. Jest źródłem życia wszystkiego, co było, jest i będzie w całym kosmosie. Nie jest to indywidualna istota – jest to raczej pierwotna podstawa lub rzeczywistość wszelkiego bytu i istnienia.
Więc zdanie „atman jest Brahmanem” mówi, całkiem po prostu, że indywidualna dusza jest duszą świata.
Innymi słowy, każda indywidualna dusza – powiedzmy twoja czy moja – pochodzi z tej samej rzeczywistości co dusza światowa i jest z niej zbudowana. Nie ma żadnej różnicy między nami z jednej strony, a ostateczną boską rzeczywistością z drugiej.
To jest niesamowita koncepcja!
To w zasadzie oznacza, że w naszych najgłębszych jaźniach jesteśmy boscy. Wszystkie żywe istoty są boskie w swoich najgłębszych jaźniach. Teraz, to boskie ja może być ukryte lub przykryte przez nienawiść, zazdrość, strach lub inne negatywne rzeczy. Ale mimo to jest tam i jest to nasza „prawdziwa” i „wieczna” jaźń.
Może słyszałeś, jak ludzie witają się, żegnają lub pozdrawiają słowem „namaste”, któremu towarzyszą złączone dłonie i ukłon. To, co oznacza to pozdrowienie, to coś w rodzaju „boskość we mnie czci boskość w tobie”. To stwierdzenie ma sens ze względu na wiarę, że „atman jest Brahmanem” – wszystkie żywe istoty są ostatecznie boskie.
Ta koncepcja jest w sercu dużej części tradycji niestosowania przemocy w hinduizmie i rozprzestrzeniła się na całym świecie w innych systemach myślowych.
Na przykład dr Martin Luther King, Jr. studiował nauki Gandhiego, słynnego przywódcy hinduistycznego, i nauczył się tej koncepcji atman jest Brahmanem. Dr King włączył ją do swojej chrześcijańskiej teologii i wykorzystał jako centralną ideę w swojej teorii nieagresywnego, biernego oporu w amerykańskim ruchu praw obywatelskich.
Demonstranci praw obywatelskich nie mieli odpierać ataków tych, którzy się z nich nabijali lub nękali ich za ich stanowisko na rzecz równych praw w świetle prawa. Dlaczego? Ponieważ nawet najgorsi rasiści – nawet członkowie Ku Klux Klanu – mają atmana, a tym atmanem jest Brahman. Dlatego są boscy w swojej najgłębszej jaźni i należy to uszanować, pomimo nienawiści, jaką wyrażają.
Atman jest Brahmanem dla każdego – nie tylko dla miłych ludzi.
Wyobraź sobie siłę, jakiej trzeba było, aby nie rzucić się na tych, którzy pluli nienawiścią!
I rzeczywiście, koncepcja „atman jest Brahmanem” wywarła potężny wpływ na świat – nawet w społecznościach, które nie praktykują hinduizmu.
Powiązane strony
- Strona główna
- Hinduizm
- Atman i Brahman
'
'