Do niedawna jedyny naukowo udokumentowany przypadek adopcji międzygatunkowej wśród dzikich ssaków pochodził z 2006 roku, kiedy to prymatolog Patrícia Izar zauważyła grupę małp kapucynów wychowujących dziecko marmozety jako jedno z własnych.
Teraz, nowe badania opublikowane w czasopiśmie Ethology oferuje drugi przykład rzadkiego zjawiska. Jak donosi Erica Tennenhouse dla National Geographic, naukowcy prowadzeni przez Pamelę Carzon z Groupe d’Étude des Mammifères Marins (GEMM) de Polynésie zaobserwowali delfina butlonosego opiekującego się młodym wielorybem melonogłowym przez okres ponad trzech lat. Ta pozorna adopcja, niezwykła sama w sobie, była tym bardziej uderzająca, że delfin butlonosy miał już biologiczne dziecko; zazwyczaj matki delfinów opiekują się tylko jednym cielęciem na raz.
Intymny związek międzygatunkowy rozpoczął się, gdy samiec cielęcia miał około miesiąca i zakończył się, gdy przypuszczalnie odstawił od piersi w kwietniu 2018 r. Co ciekawe, Carzon i jej koledzy zauważają, przywiązanie matki delfinów do jej adoptowanego syna trwało długo poza jej więzią z nieco starszą biologiczną córką. To butelkonose dziecko, urodzone około września 2014 roku, żyło obok matki i wielorybiego rodzeństwa przez półtora roku przed nagłym zniknięciem – być może wskazującym na wczesną śmierć lub, na bardziej pozytywną nutę, przejście do innej podgrupy społecznej.
Podczas badania, cielę z melonową głową aktywnie konkurowało o uwagę matki, wielokrotnie wypychając swoją przybraną siostrę z jej miejsca pod brzuchem delfina. Podczas gdy samica butelkonosa regularnie socjalizowała się z rówieśnikami przed zniknięciem, samiec rzadko opuszczał stronę matki. Mimo to, pragnąc wczuć się zarówno w jednostkę rodzinną, jak i w szerszą społeczność delfinów, przyjął później butelkonose zachowania, takie jak surfowanie, skoki i kontakty towarzyskie z innymi młodymi samcami.
„Bardzo trudno jest wyjaśnić takie zachowanie, zwłaszcza, że nie mamy informacji, w jaki sposób noworodek wieloryba melonogłowego został oddzielony od swojej naturalnej matki” – mówi Carzon w filmie opublikowanym przez GEMM Polynésie.
Kobiety butlonosów były znane z porywania cieląt innych gatunków – prawdopodobnie w celu zaspokojenia niespełnionych instynktów macierzyńskich – ale takie relacje rzadko trwają. Biorąc pod uwagę fakt, że matka, o której mowa, miała już własne biologiczne potomstwo, jest mało prawdopodobne, że osobiście porwała cielę wieloryba. Zamiast tego, Carzon wyjaśnia w filmie, delfin mógł adoptować cielaka po tym, jak inna samica porwała go, ale straciła nim zainteresowanie.
Kirsty MacLeod, ekolog behawioralny ze szwedzkiego Lund University, który nie był zaangażowany w nowe badania, mówi National Geographic’s Tennenhouse, że matka, widziana karmiąca cielaka przy dwóch okazjach, wydawała się być bardzo zaangażowana w jego dobro.
MacLeod dodaje: „U ssaków synteza mleka jest bardzo kosztowna – to bardzo cenny zasób.”
Niespodziewane przywiązanie prawdopodobnie wynikało z zaskakująco prostej serii wydarzeń: Wytrwałe, pozornie osierocone cielę przylgnęło do tolerancyjnego, ciekawskiego delfina, którego niedawne doświadczenie porodowe pobudziło jej instynkt macierzyński, a para trafiła w dziesiątkę.
„Najprawdopodobniej był to po prostu doskonały moment dla tego cielęcia, kiedy było w bardzo otwartym okresie do tworzenia tych więzi z własnym potomstwem” – mówi MacLeod – „i doprowadziło to do tej nieco szalonej sytuacji.”Zamiast odrzucić wieloryba lub wykazać agresję w stosunku do niego, delfin – znany już z tolerowania nurków w okolicy – po prostu dostosował się do zmiany okoliczności. Cielę wykazało natomiast wyraźną determinację, by zintegrować się z grupą butlonosów.
Jak podsumowuje Carzon, „Młody wieloryb o melonowej głowie był z pewnością głównym inicjatorem tej adopcji, a niezwykle pobłażliwa osobowość matki mogła odegrać kluczową rolę w tym procesie.