Legendarność
Wysoka pozycja Hawthorne’a wśród amerykańskich pisarzy literatury pięknej jest wynikiem co najmniej trzech czynników. Po pierwsze, był on zręcznym rzemieślnikiem o imponującym, artektonicznym wyczuciu formy. Struktura Szkarłatnej litery, na przykład, jest tak ściśle zintegrowana, że żaden rozdział, żaden akapit, nawet, nie mógłby zostać pominięty bez szkody dla całości. Czterech bohaterów książki jest nierozerwalnie związanych ze sobą w splątanej sieci sytuacji życiowej, która wydaje się nie mieć rozwiązania, a ciasno utkana fabuła ma jedność akcji, która wznosi się powoli, ale nieubłaganie, aż do kulminacyjnej sceny publicznego wyznania Dimmesdale’a. Ta sama ścisła konstrukcja występuje również w innych dziełach Hawthorne’a, zwłaszcza w krótszych utworach, czyli „opowiadaniach”. Hawthorne był również mistrzem klasycznego stylu literackiego, który jest niezwykły ze względu na swoją bezpośredniość, jasność, stanowczość i pewność idiomu.
Drugim powodem wielkości Hawthorne’a jest jego moralna przenikliwość. Odziedziczył on purytańską tradycję moralnej żarliwości i był głęboko zainteresowany koncepcjami grzechu pierworodnego i winy oraz roszczeniami prawa i sumienia. Hawthorne odrzucił to, co postrzegał jako przejrzysty optymizm Transcendentalistów w kwestii możliwości ludzkiej natury. Zamiast tego spojrzał głębiej i być może bardziej szczerze na życie, znajdując w nim wiele cierpienia i konfliktów, ale także odkupiającą moc miłości. Nie ma w jego dziełach romantycznej ucieczki, ale raczej stanowcza i zdecydowana kontrola psychologicznych i moralnych faktów ludzkiej kondycji.
Trzecim powodem wybitności Hawthorne’a jest jego mistrzostwo alegorii i symbolizmu. Działania i dylematy jego fikcyjnych bohaterów w dość oczywisty sposób wyrażają większe uogólnienia dotyczące problemów ludzkiej egzystencji. Ale u Hawthorne’a nie prowadzi to do nieprzekonujących figurek z tektury z przyczepionymi etykietkami wyjaśniającymi, ale do ponurego, skoncentrowanego emocjonalnego zaangażowania w losy bohaterów, które ma moc, powagę i nieuchronność prawdziwej tragedii. Jego użycie symboliki w Szkarłatnej literze jest szczególnie efektywne, a sama szkarłatna litera nabiera szerszego znaczenia i zastosowania, które jest nieproporcjonalne do jej dosłownego charakteru jako skrawka materiału.
Dzieła Hawthorne’a zapoczątkowały najtrwalszą tradycję amerykańskiej fikcji, symbolicznego romansu, który zakłada uniwersalność winy i bada złożoność i niejednoznaczność ludzkich wyborów. Jego największe opowiadania i Szkarłatna litera odznaczają się głębią psychologicznego i moralnego wglądu, z którym rzadko który amerykański pisarz może się równać.
The Editors of Encyclopaedia Britannica