Zmarły wielki Oliver Sacks był jednym z najlepszych komunikatorów naukowych XX wieku. Napisał niesamowitą serię książek o chorobach mózgu i o tym, jak pomagają nam one zrozumieć, jak funkcjonuje zdrowy mózg. Jedną z jego najbardziej znanych książek był „Człowiek, który pomylił swoją żonę z kapeluszem”; a jednym z przypadków, które tam przedstawił, była kobieta, która nie mogła postrzegać jednej połowy świata. Miała coś, co nazywa się hemispatial neglect, lub hemineglect.
Hemineglect – i jak badać powrót do zdrowia
Pacjentka miała udar, który uszkodził część jej prawego mózgu, co z powodu anatomii mózgu oznaczało, że ignorował on sygnały pochodzące z lewej strony. Co zadziwiające, nie było to jak noszenie opaski na oczy, kiedy wiesz, że coś jest po lewej stronie, ale po prostu nie możesz tego zobaczyć. To było bardziej tak, jakby ta strona świata nie istniała. Dlatego nakładała makijaż tylko na jedną stronę twarzy i czesała włosy tylko po tej stronie. To nie jest tylko do zrobienia z przetwarzaniem danych sensorycznych, ale przetwarzanie uwagi na dane wejściowe pochodzące z tej strony; są one po prostu ignorowane.
Inne badania wykazały, że działa to tak samo dla rzeczy zapamiętanych lub wyobrażonych. Pacjenci zostali poproszeni o wyobrażenie sobie, że znajdują się na dużym placu publicznym, który dobrze znają, i opisanie tego, co widzą. Mogli oni opisać tylko rzeczy znajdujące się po jednej stronie placu.
Na przykład, jeśli wyobrażali sobie, że stoją po stronie południowej, mogli powiedzieć tylko, jakie sklepy znajdują się po stronie wschodniej, po ich prawej stronie), ale jeśli następnie wyobrażali sobie, że stoją po przeciwnej stronie, mogli opisać tylko rzeczy znajdujące się po drugiej stronie (na przykład, po stronie zachodniej, kiedy wyobrażali sobie, że stoją po stronie północnej).
Wyzdrowienie z hemineglektu
Zaniedbanie hemisferyczne nie zawsze jest tak poważne. Wszystko zależy od tego, które części mózgu zostały dotknięte przez udar (lub uraz) i jak poważnie. Powyższy opis opiera się na uszkodzeniu konkretnych części płata ciemieniowego, który pełni wiele ważnych funkcji, w tym przetwarzanie danych sensorycznych oraz regulację świadomości i uwagi.
Wyzdrowienie jest również możliwe. Pacjenci zostali przeszkoleni za pomocą różnych technik, aby nauczyć się zwracać uwagę na brakującą połowę (z różnym stopniem sukcesu), a pacjenci, którzy mieli udary lub urazy mózgu czasami wracają do zdrowia.
Ocena skutków
Jeśli pacjenci po udarze wracają do zdrowia, mogą stopniowo podejmować ponownie normalne codzienne życie. Nie jest to jednak pozbawione ryzyka. Jeśli przechodzą przez jezdnię lub prowadzą samochód, możliwość, że nie będą świadomi jednej połowy drogi, nie daje do myślenia. Oczywiście, im lepiej poznamy proces rekonwalescencji, tym lepiej. Aby to właściwie zbadać, naukowcy chcą nie tylko przeprowadzać abstrakcyjne testy laboratoryjne, ale także mierzyć to, co dzieje się w rzeczywistych sytuacjach. Jedną z takich sytuacji jest szczegółowe przyjrzenie się, jak pacjent po udarze funkcjonuje podczas prowadzenia samochodu.
Przed badaczami, którzy chcą przeprowadzić tego rodzaju badania, stoi wiele wyzwań, w tym to, że wsadzanie pacjentów po udarze do prawdziwego samochodu na drodze publicznej jest zbyt ryzykowne, a prowadzenie samochodu jest procesem złożonym. Na szczęście firma Noldus Information Technology specjalizuje się w tego rodzaju wyzwaniach pomiarowych i była w stanie pomóc.
Noldus ma duże doświadczenie zarówno w integracji, synchronizacji i analizie danych z czujników multimodalnych, jak i w integracji ze środowiskami wirtualnymi, takimi jak symulator jazdy.
Projekt DriveLab for health
W ramach projektu DriveLab for health firma Noldus opracowała oprzyrządowany symulator jazdy, który był odpowiedni do tego zadania. Rozwiązanie to pozwoliło uzyskać szereg kluczowych zmiennych, które były wyświetlane zespołowi badawczemu na specjalnej tablicy rozdzielczej, w tym czas reakcji (na przykład czas hamowania po zauważeniu przeszkody) i jakość kierowania (mierzona jako zmiana położenia względem drogi). Pomiary te zostały przeprowadzone przy użyciu scenariusza jazdy specjalnie stworzonego przez WIVW, który przedstawiał spokojną wiejską drogę z odcinkami drogi z liniami i bez nich, z nadjeżdżającym ruchem i bez niego, z dzikimi zwierzętami przechodzącymi przez drogę, samochodem z awarią i kilkoma samochodami jadącymi przed nami.
Dobrą wiadomością jest to, że opracowane rozwiązanie dostarczyło wyniki dobrze i w formacie, który był użyteczny dla badaczy. Wygląda na to, że będzie to obiecujące narzędzie do dalszych badań w tej ważnej dziedzinie.
Podziękowania
Praca nad stworzeniem systemu do pomiaru kierowców została częściowo przeprowadzona w ramach projektu DriveLab for Health we współpracy z dr. Lilian Beijer (Saint Maarten’s Clinic, Nijmegen, Holandia) i sfinansowane przez program ACTTiVAte oraz partnerów projektu.
ACTTiVAte otrzymało dofinansowanie z programu Unii Europejskiej Horyzont 2020 w zakresie badań naukowych i innowacji na podstawie umowy o dofinansowanie nr 691473.
W ramach projektu ACTTiVAte opracowano system do pomiaru kierowców.