Hierarchia podstawowych potrzeb Maslowa
Na całym świecie ludzie robią te same rzeczy w bardzo różny sposób. Choć zachowania poszczególnych ras i kultur są różne, podstawowe potrzeby, które zaspokajają, są bardzo podobne. Abraham Maslow jest jednym z psychologów, który badał te potrzeby.
Wielka część pracy Maslowa poświęcona była temu, w jaki sposób ludzie wydobywają z siebie to, co najlepsze. Badał on ludzi produktywnych, zrównoważonych i szczęśliwych. Początkowo badał osoby sławne – takie jak Lincoln – a później osoby niesławne. Odnalazł wspólne cechy dla wszystkich. Były to: miłość do życia, kreatywność, wysoka energia, poczucie humoru i dobre relacje w życiu. Ludzie z tymi cechami są samorealizujący się. Maslow nazwał ich samorealizacją: to znaczy, że wykorzystują swój pełny potencjał.
Maslow odkrył, że wszyscy ludzie mają pięć poziomów potrzeb, które należy zaspokoić, a ludzie samorealizujący się stale zaspokajają wszystkie pięć z tych potrzeb. Maslow widział te potrzeby w hierarchii; liście idei, wartości lub obiektów od najniższej do najwyższej.
Poziom 1: Potrzeby fizycznego przetrwania
Pierwszą i najbardziej podstawową ze wszystkich potrzeb są te związane z fizycznym przetrwaniem. Jest to potrzeba jedzenia, picia, schronienia, snu i tlenu. Jeśli osoba nie może zaspokoić tej podstawowej potrzeby przetrwania, dominuje ona nad jej zainteresowaniem i troską. Osoba, której jest zimno, chora lub głodna, nie będzie bardzo zainteresowana socjalizacją, nauką lub pracą.
Poziom 2: Potrzeby bezpieczeństwa fizycznego
Po zaspokojeniu fizycznych potrzeb przetrwania pojawia się nowy zestaw potrzeb. Fizyczne potrzeby przetrwania nadal istnieją, ale mając je regularnie zaspokajane, człowiek staje się świadomy kolejnego poziomu ludzkich potrzeb – bezpieczeństwa fizycznego. Jest to potrzeba poczucia bezpieczeństwa w świecie: poczucia bezpieczeństwa przed osobistym niebezpieczeństwem i zagrożeniami; pozbawienie jej na poziomie 2 skutkuje lękiem. Kiedy człowiek jest zalękniony, cała jego koncentracja idzie na uspokojenie strachu, bez myślenia o innych zadaniach. Aby osoba mogła w pełni rozwinąć się jako istota ludzka, musi być w pewnym stopniu wolna od strachu przed osobistym atakiem, szczególnie we własnym domu.
Poziom 3: Potrzeby miłości i przynależności
Gdy potrzeby fizycznego przetrwania i bezpieczeństwa są regularnie zaspokajane, zaczyna pojawiać się potrzeba miłości, przywiązania i przynależności. Potrzeby poziomu 3 wynikają z faktu, że istoty ludzkie są towarzyskie i potrzebują relacji z innymi. Maslow stwierdza: „Osoba (…) będzie łaknęła uczuciowych związków z ludźmi w ogóle, aby mieć swoje miejsce w grupie.”
Niektóre z tych potrzeb obejmują:
-
Rodzina lub przynależność – potrzeba przynależności do grupy, rodziny, religii, miasta lub klasy.
-
Akceptacja i zrozumienie – potrzeba poczucia się dobrze i świadomości, że inni akceptują cię takim, jakim jesteś.
-
Kochanie i przywiązanie – potrzeba zarówno otrzymywania, jak i dawania miłości.
-
Intymność – potrzeba dzielenia się wewnętrznymi myślami z innymi w bliski, opiekuńczy sposób.
Osoby pozbawione tego poziomu wydają się znudzone i pozbawione radości, nawet jeśli dobrze radzą sobie z wybranymi zadaniami. Mają poczucie samotności, bólu, smutku, separacji i niegodności.
Poziom 4: Potrzeba poczucia własnej wartości
Z kilkoma wyjątkami, ludzie w naszym społeczeństwie mają potrzebę poczucia wartości i liczenia się z czymś. Nazywa się to potrzebą szacunku. Jest to pewien stopień szacunku dla samego siebie i szacunku ze strony innych. Szacunek do samego siebie obejmuje potrzebę pewności siebie, osiągnięć, niezależności i wolności. Szacunek ze strony innych obejmuje uznanie, uwagę i docenienie.
Poziom 5: Samorealizacja (Self-actualised)
Jeśli pierwsze cztery potrzeby są zaspokajane, prawdopodobnie rozwinie się nowa: potrzeba samorealizacji. Chodzi o to, aby stać się bardziej tym, czym dana osoba może być: rozwinąć wszystkie aspekty – fizyczny, społeczny, emocjonalny i duchowy. Wśród cech charakterystycznych dla ludzi samorealizujących się jest świadomość życia, kompletność, radość, niezapomniane chwile lub okresy radości, jedność i zrozumienie.