Najgłębsze jądro narracyjne Mahabhāraty opowiada historię dwóch grup ojcowskich kuzynów – pięciu synów zmarłego króla Pāṇḍu (pięciu Pāṇḍavasów) i stu synów ślepego króla Dhṛtarāṣṭra (stu Dhārtarāṣṭrasów) – którzy stali się gorzkimi rywalami, i przeciwstawili się sobie w wojnie o posiadanieancestralnego królestwa Bharaty ze stolicą w „Mieście Słonia”, Hāstinapurze, nad rzeką Gaṅgā w północno-środkowych Indiach. To, co jest dramatycznie interesujące w tej prostej opozycji, to duża liczba indywidualnych celów, do których dąży wiele postaci, oraz liczne konflikty osobiste, etyczne zagadki, podploty i zwroty akcji, które nadają opowieści uderzająco mocny rozwój.
Pięciu synów Pāṇḍu zostało w rzeczywistości spłodzonych przez pięciu Bogów (seks był śmiertelnie niebezpieczny dla Pāṇḍu, z powodu klątwy) i ci bohaterowie byli wspomagani w całej historii przez różnych Bogów, jasnowidzów i braminów, włączając jasnowidza Kṛṣṇa Dvaipāyana Vyāsa (który później stał się autorem epickiego poematu opowiadającego całą tę historię), który był także ich faktycznym dziadkiem (spłodził Pāṇḍu i niewidomego Dhṛtarāṣṭra na ich nominalnych sprzysiężeniach ojca, aby zachować linię). Stu Dhārtarāṣṭras, z drugiej strony, miało groteskowe, demoniczne narodziny i niejednokrotnie w tekście mówi się, że są ludzkimi wcieleniami demonów, które są odwiecznymi wrogami Bogów. Najbardziej dramatyczną postacią w całej Mahābhāracie jest jednak Kṛṣṇa, syn Vasudevy z plemienia Andhaka Vṛṣṇis, znajdującego się w mieście Dvārakā na dalekim zachodzie, w pobliżu oceanu. Jego imię to, zatem KṛṣṇaVāsudeva . Ale jest on również ludzką instancją najwyższego Boga Vāsudeva-Nārāyaṇa-Viṣṇu, który zstąpił na ziemię w ludzkiej formie by ocalić Prawo, Dobre Uczynki, Prawość, Cnotę i Sprawiedliwość (wszystkie te słowa odnoszą się do różnych aspektów „dharmy”, „mocnego trzymania się” pomiędzy etyczną jakością działania a jakością jego przyszłych owoców dla wykonawcy). KṛṣṇaVāsudeva był również kuzynem obu fratrów Bhāraty, ale był przyjacielem i doradcą Pāṇḍavów, został szwagrem Arjuny Pāṇḍava i służył jako mentor i rydwan Arjuny w wielkiej wojnie. Kṛṣṇa Vāsudeva jest kilkakrotnie przedstawiany jako pragnący zobaczyć, że oczyszczająca wojna ma miejsce, a na wiele sposobów Pāṇḍavas byli jego ludzkimi narzędziami do spełnienia tego celu.
Strona Dhārtarāṣṭra zachowywała się złośliwie i brutalnie wobec Pāṇḍavas na wiele sposobów, od czasu ich wczesnej młodości dalej. Ich złośliwość pokazała się najbardziej dramatycznie, gdy wykorzystali najstarszego Pāṇḍava, Yudhiṣṭhira (który stał się teraz uniwersalnym władcą ziemi) w grze w kości: Dhārtarāṣṭras „wygrał” wszystkich swoich braci, siebie samego, a nawet wspólną żonę Pāṇḍavasów – Draupadī (która była inkarnacją bogactwa i produktywności Bogini „Ziemsko-Królewskiego Przepychu”, Śrī ); upokorzyli wszystkich Pāṇḍavasów i fizycznie znęcali się nadDraupadī; wypędzili stronę Pāṇḍava na dwanaście lat w dzicz, a po tych dwunastu latach musiała nastąpić jeszcze przez rok egzystencja Pāṇḍavasów gdzieś w społeczeństwie, w przebraniu, bez wykrycia.
Pāṇḍavas spełnili swoją część tej umowy, lecz nikczemny przywódca partii Dhārtarāṣṭra, Duryodhana, nie był skłonny przywrócić Pāṇḍavas do ich połowy królestwa, gdy upłynęło trzynaście lat. Obie strony wezwały wtedy swoich licznych sprzymierzeńców i dwie duże armie ustawiły się na „Polu Kuru” (Kuru był jednym z tytułowych przodków klanu), jedenaście dywizji w armii Duryodhany przeciwko siedmiu dywizjom Yudhiṣṭhiry.Znacznej części akcji w Mahābhāracie towarzyszy dyskusja i debata pomiędzy różnymi zainteresowanymi stronami, a najsłynniejsze kazanie wszechczasów, wykład etyczny Kṛṣṇa Vāsudevy, któremu towarzyszyła demonstracja jego boskości przed jego podopiecznym Arjuną (słynne Bhagavad Gītā ) miało miejsce w Mahābhāracie tuż przed rozpoczęciem działań wojennych. Kilka z ważnych etycznych i teologicznych tematów Mahābhāraty jest powiązanych razem w tym kazaniu, a ta „Pieśń Błogosławionego” wywarła ten sam rodzaj potężnego i dalekosiężnego wpływu na indyjską cywilizację, co Nowy Testament w Chrześcijaństwie. Pāṇḍavas wygrali osiemnastodniową bitwę, ale było to zwycięstwo, które głęboko zaniepokoiło wszystkich, z wyjątkiem tych, którzy byli w stanie zrozumieć rzeczy na boskim poziomie (głównie Kṛṣṇa, Vyāsa i Bhīṣma, patriarcha Bharata, który był emblematyczny dla cnót epoki, która teraz odchodzi). Pięciu synów Pāṇḍavów po Draupadī, jak również Bhīmasena Pāṇḍava’sand Arjuna Pāṇḍava’s dwóch synów po dwóch innych matkach (odpowiednio, młodzi wojownicy Ghaṭotkaca i Abhimanyu ), wszyscy byli tragicznymi ofiarami wojny. Co gorsza, zwycięstwo Pāṇḍavavictory zostało wygrane przez Pāṇḍavas zabijających kolejno czterech mężczyzn, którzy byli dla nich quasi-ojcami: Bhīṣma, ich nauczyciela Droṇa, Karṇa (który był, choć żaden z Pāṇḍavasków o tym nie wiedział, pierworodnym, przedmałżeńskim, synem ich matki) oraz ich matczynego wuja Śalya (wszyscy ci czterej mężczyźni byli kolejno „supremecommanderami” armii Duryodhany podczas wojny). Równie niepokojący był fakt, że zabicie pierwszych trzech z tych 'ojców', a także kilku innych wrogich wojowników, zostało dokonane jedynie poprzez 'pokrętne sztuczki' (jihmopāyas), z których większość została zasugerowana przez Kṛṣṇa Vāsudevę jako bezwzględnie wymagana przez okoliczności.
Etyczne luki nie zostały rozwiązane w sposób satysfakcjonujący kogokolwiek na powierzchni narracji, a następstwa wojny zostały zdominowane przez poczucie grozy i złe samopoczucie. Sam Yudhiṣṭhira był potwornie zmartwiony, ale jego poczucie niesłuszności wojny utrzymywało się do końca tekstu, pomimo faktu, że wszyscy inni, od jego żony po KṛṣṇaVāsudevę, mówili mu, że wojna była słuszna i dobra; pomimo faktu, że umierający patriarcha Bhīṣma długo wykładał mu wszystkie aspekty Dobrego Prawa (Obowiązki i Odpowiedzialność Królów, które mają w centrum prawą przemoc; dwuznaczności Prawości w nienormalnych okolicznościach; oraz absolutną perspektywę błogosławieństwa, która ostatecznie przekracza przeciwieństwa dobra i zła, dobra i zła, przyjemne i nieprzyjemne, itd.); mimo że złożył on wielką ofiarę konną jako zadośćuczynienie za rzekome zło wojny. Te debaty i instrukcje oraz relacja z tej Ofiary z Konia opowiadane są w pewnej mierze po masywnej i groteskowej narracji o bitwie; tworzą one deliberatetale pacyfikacji (praśamana, śānti), która ma na celu zneutralizowanie nieuniknionego miazmatu wojny.
W latach następujących po wojnie Dhṛtarāṣṭra i jego spadkobierczyni Gāndhārī , a także Kuntī , matka Pāṇḍavów, wiedli życie ascety w leśnym odosobnieniu i zginęli z jogicznym spokojem w pożarze lasu. KṛṣṇaVāsudeva i jego zawsze niepokorny klan wyrżnęli się nawzajem w pijackiej bójce trzydzieści sześć lat po wojnie, a głaz Kṛṣṇa rozpłynął się z powrotem w Najwyższego Boga Viṣṇu (Kṛṣṇahad narodził się, gdy część Nārāyaṇa-Viṣṇu tookbirth w łonie matki Kṛṣṇa). Gdy dowiedzieli się o tym, Pāṇḍavas uznali, że nadszedł czas, by i oni opuścili ten świat i wyruszyli w 'Wielką Podróż', która polegała na podążaniu na północ w kierunku góry polarnej, czyli w kierunku światów niebiańskich, aż do momentu, gdy ciało jednego z nich padło martwe. Jeden po drugim Draupadī i młodsi Pāṇḍavas odeszli po drodze, aż Yudhiṣṭhira został sam z psem, który podążał za nim przez całą drogę. Yudhiṣṭhira dotarł do bramy nieba i tam odmówił rozkazu przepędzenia psa, w tym momencie pies okazał się być wcieloną formą Boga Dharmy (znanego również jako Yama, Pan Umarłych, Bóg, który był faktycznym, fizycznym ojcem Yudhiṣṭhiry), który był tam by sprawdzić jakość cnoty Yudhiṣṭhiry przed przyjęciem go do nieba. Gdy Yudhiṣṭhira znalazł się już w niebie, stanął przed ostatecznym testem swej cnoty: w niebie widział tylko Dhārtarāṣṭras i powiedziano mu, że jego bracia są w piekle. Nalegał, by dołączyć do swych braci w piekle, jeśli tak jest. Wtedy okazało się, że naprawdę byli w niebie, że ta iluzja była dla niego ostatecznym testem.Tak kończy się Mahābhārata!
Powrót do strony głównej Mahābhāraty
Krótki opis Mahābhāraty
Sugestie dotyczące czytania na początek