-
Większy rozmiar tekstuWiększy rozmiar tekstuRegularny rozmiar tekstu
Dzieci i młodzież z cukrzycą typu 1 mają większe ryzyko wystąpienia innych problemów zdrowotnych, z których wiele jest również zaburzeniami autoimmunologicznymi. Cukrzyca zespół opieki zdrowotnej będzie obserwować dzieci na oznaki tych problemów. Jednak rodzice również powinni wiedzieć, na co zwracać uwagę, aby móc powiadomić lekarzy i podjąć leczenie, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Czym są zaburzenia autoimmunologiczne?
W zaburzeniach autoimmunologicznych układ odpornościowy atakuje zdrowe tkanki organizmu, tak jakby były one obcymi najeźdźcami. Silny atak może wpłynąć na funkcjonowanie danej części ciała.
Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczną. Trzustka nie może produkować insuliny, ponieważ układ odpornościowy atakuje ją i niszczy komórki, które produkują insulinę. Dzieci i nastolatki z cukrzycą typu 1 są narażone na inne problemy autoimmunologiczne, ale nie są one spowodowane przez cukrzycę.
Lekarze nadal nie są pewni, dlaczego choroby autoimmunologiczne występują. Ale genetyka prawdopodobnie odgrywa ważną rolę, ponieważ krewni osób z cukrzycą typu 1 są bardziej narażeni na choroby autoimmunologiczne.
Większość dzieci z cukrzycą typu 1 nigdy nie potrzebuje leczenia z powodu innych zaburzeń autoimmunologicznych. Ale u tych, u których tak się stanie, mogą rozwinąć się:
- zaburzenia tarczycy
- celiakia
- choroba Addisona
Zaburzenia te mogą rozwinąć się przed rozpoznaniem u dziecka cukrzycy typu 1 lub miesiące i lata po rozpoznaniu cukrzycy.
Czym są zaburzenia tarczycy?
Dzieci i nastolatki z cukrzycą typu 1 są bardziej narażone na zaburzenia wpływające na tarczycę. Tarczyca, która jest częścią układu endokrynnego, produkuje hormony, które pomagają kontrolować metabolizm i wzrost. Hormony te odgrywają rolę w rozwoju kości, dojrzewaniu i wielu innych funkcjach organizmu.
Choroba tarczycy jest dość powszechna u osób z cukrzycą typu 1, dotykając 15% do 20% z nich.
W chorobie tarczycy, gruczoł tarczowy może wytwarzać zbyt dużo hormonu tarczycy (nadczynność tarczycy) lub zbyt mało hormonu (niedoczynność tarczycy). Zarówno nadczynności, jak i niedoczynności tarczycy może towarzyszyć powiększenie gruczołu tarczowego, zwane wolem, choć nie zawsze jest ono widoczne.
Nadczynność tarczycy może powodować nerwowość, drażliwość, zwiększoną potliwość, nietolerancję ciepła, zmęczenie, problemy ze snem, szybkie bicie serca, nieregularne miesiączki u dziewcząt i osłabienie mięśni. Ludzie mogą również stracić na wadze, nawet jeśli jedzą więcej niż zwykle. Oczy mogą być podrażnione lub wyglądać, jakby się gapiły. Czasami tkanki wokół oczu ulegają zapaleniu i obrzękowi, a oczy wydają się wybrzuszone.
Ktoś z łagodną niedoczynnością tarczycy może czuć się dobrze i nie mieć żadnych objawów. Ale objawy mogą stać się bardziej oczywiste, jeśli stan się pogorszy. Osoby z niedoczynnością tarczycy mogą czuć się przygnębione i ospałe lub przybierać na wadze, mimo że nie jedzą więcej lub wykonują mniej ćwiczeń niż zwykle. Dzieci z niedoczynnością tarczycy mogą również mieć powolny wzrost, powolny rozwój płciowy, nieregularne miesiączki u dziewcząt, osłabienie mięśni, suchą skórę, wypadanie włosów, słabą pamięć i problemy z koncentracją.
Aby sprawdzić, czy nie występują u nich zaburzenia pracy tarczycy, lekarz może zapytać o objawy i sprawdzić, czy na szyi dziecka nie ma powiększenia tarczycy lub zlecić badania krwi.
Dzieci z problemami tarczycy mogą przyjmować leki na receptę, aby przywrócić poziom hormonów tarczycy do normy.
Czym jest celiakia?
Celiakia jest zaburzeniem autoimmunologicznym, które dotyka około 1 na 20 osób z cukrzycą typu 1. Wpływa ona na zdolność jelita do tolerowania białka glutenu, które znajduje się w zbożach takich jak pszenica, żyto i jęczmień.
Gdy dzieci z celiakią jedzą pokarmy zawierające gluten, ich układ odpornościowy reaguje na niego, powodując objawy żołądkowo-jelitowe. Z czasem ekspozycja na gluten uszkadza jelito cienkie i uniemożliwia prawidłowe wchłanianie składników odżywczych z pożywienia.
Niektórzy ludzie nie mają żadnych objawów, ale inni mogą mieć częste biegunki, bóle brzucha, gazy, wzdęcia, utratę wagi lub apetytu albo zmęczenie. Niektóre dzieci i nastolatki mają problemy ze wzrostem, ponieważ nie otrzymują wystarczającej ilości składników odżywczych. Jeśli nie jest leczona, celiakia może prowadzić do hipoglikemii, osteoporozy (choroby, która powoduje kruche, łamliwe kości) i niektórych rodzajów raka.
Jeśli Twoje dziecko ma cukrzycę typu 1, lekarz może wykonać badanie krwi w celu sprawdzenia, czy nie ma celiakii, nawet jeśli nie ma żadnych objawów. Jeśli lekarz podejrzewa celiakię, dziecko może zostać poddane biopsji jelita cienkiego (pobranie kawałka tkanki z jelita cienkiego do badania) w celu potwierdzenia diagnozy.
Dzieci i nastolatki, które mają celiakię muszą przestrzegać diety bezglutenowej (bez produktów z pszenicy, żyta i jęczmienia). Jednak nadal będą musiały stosować zrównoważoną dietę, aby zachować zdrowie i utrzymać dobrą kontrolę poziomu cukru we krwi. Dlatego lekarz może zalecić spotkanie z zarejestrowanym dietetykiem, aby dowiedzieć się o wyborze i przygotowaniu żywności bezglutenowej.
Co to jest choroba Addisona?
Choroba Addisona, rodzaj niewydolności nadnerczy, wpływa na gruczoły nadnerczy układu hormonalnego. Gruczoły te wytwarzają hormony, w tym kortyzol i aldosteron, które pomagają kontrolować wiele funkcji organizmu, szczególnie tych związanych z jego reakcją na stres. Wpływają one na ciśnienie krwi, równowagę płynów, pracę serca, układ odpornościowy, odpowiedź organizmu na insulinę, metabolizm oraz poczucie czujności i dobrego samopoczucia. W chorobie Addisona, nadnercza nie produkują wystarczającej ilości kortyzolu, a także mogą nie produkować wystarczającej ilości aldosteronu.
Znaki i objawy choroby Addisona zaczynają się powoli. Obejmują one zmęczenie, osłabienie mięśni, utratę apetytu lub utratę wagi. Niektórzy ludzie mają nudności, wymioty, biegunkę, zawroty głowy i niskie ciśnienie krwi, przebarwienia skóry (szczególnie w załamaniach skóry, jak łokcie), drażliwość, depresję lub nieregularne miesiączki.
Dla około 1 na 4 osoby z chorobą Addisona, objawy nie pojawiają się, dopóki nie zostaną wywołane przez stresujące wydarzenie, takie jak choroba lub wypadek. Objawy te mogą być poważniejsze i pojawić się nagle. Jest to tzw. kryzys addisonowski lub ostra niewydolność nadnerczy. Jeśli przytrafi się to Twojemu dziecku, ważne jest, aby natychmiast uzyskać pomoc medyczną.
Gdy lekarze podejrzewają chorobę Addisona, wykonują badania, w tym badania moczu i krwi, aby ją zdiagnozować. Choroba ta jest leczona lekami, które przywracają normalny poziom hormonów nadnerczy.
Jak mogę pomóc mojemu dziecku?
Nie możesz zapobiec tym problemom zdrowotnym związanym z cukrzycą typu 1. Ale dobrą wiadomością jest to, że zaburzenia tarczycy, celiakia i choroba Addisona zazwyczaj mogą być skutecznie leczone.
Wiedząc, na jakie oznaki i objawy należy zwracać uwagę i upewniając się, że dziecko regularnie poddaje się badaniom kontrolnym, pomoże zmniejszyć lub zapobiec skutkom tych zaburzeń.