Woda i inne płyny podążają tą samą drogą, co inne rodzaje żywności, ale w ich przypadku proces obejmuje wchłanianie, a nie trawienie.
Wiemy, że jedzenie, które spożywamy, trafia prosto w dół naszego przełyku (a.k.a., rura pokarmowa) i do naszego żołądka po tym, jak go połkniemy. W tym artykule opisaliśmy już całą drogę pokarmu, począwszy od momentu, gdy trafia on do ust, a skończywszy na wydaleniu go z organizmu.
Jednakże ostatnio kilku czytelników zapytało nas, co dzieje się z wodą i innymi płynami, takimi jak herbata, kawa, alkohol i inne napoje, które regularnie spożywamy. Czy podążają one tą samą drogą, co „stałe” jedzenie, czy też mają inną, szybszą drogę trawienia, głównie dlatego, że są płynami?
Podstawy trawienia
Człowiek zazwyczaj spożywa około 2 litrów wody dziennie poprzez różne sposoby, w tym picie wody bezpośrednio lub poprzez żywność i inne napoje. Dodatkowo objętość wydzielin przewodu pokarmowego (w tym żołądkowych, ślinowych, trzustkowych, jelitowych i żółciowych) wynosi około 8 litrów, co oznacza, że codziennie do jelit dostaje się 10 litrów płynów (Źródło). To całkiem spora ilość płynów do przetworzenia – a dokładniej, wchłonięcia – w organizmie.
Gdy mówimy o trawieniu/wchłanianiu rzeczy, które spożywamy, pierwszą rzeczą, o której zawsze należy pamiętać jest to, że wszystko, co jemy, trafia do żołądka tą samą drogą – przez przełyk. Płyny takie jak woda, herbata i alkohol nie mają innej drogi.
Wstępny etap trawienia przypomina włożenie całego posiłku (łącznie z płynami) do blendera. Podobnie jak w blenderze, wszystko co spożywamy miesza się ze sobą i tworzy gęsty bałagan wewnątrz żołądka. Rozkład pokarmu zaczyna się jednak już wcześniej, kiedy znajduje się on w jamie ustnej. Nasze zęby mechanicznie rozdrabniają jedzenie, podczas gdy ślina obecna w jamie ustnej chemicznie rozkłada tłuszcz i skrobię. Dzieje się tak w przypadku pokarmów stałych, które zawierają duże, złożone cząsteczki, takie jak białka i węglowodany.
Absorpcja cząsteczek wody
Woda, z drugiej strony, jest bardzo prostą cząsteczką, więc nasz organizm nie musi jej rozkładać na mniejsze, prostsze cząsteczki. W rzeczywistości, cząsteczki wody są tak małe, że nie mają problemu z dyfuzją przez błonę komórkową ludzkich tkanek. Ta błona komórkowa składa się z małych kanałów lub porów, przez które woda i jony, takie jak sód, przechodzą do wnętrza komórki, co oznacza, że woda jest bezpośrednio wchłaniana przez komórki nabłonka pokrywającego przewód pokarmowy człowieka. Krótko mówiąc, oznacza to, że jelito cienkie jest odpowiedzialne za wchłanianie większości wody, którą spożywamy.
Rola jelita cienkiego we wchłanianiu płynów
Na szczęście dla nas, jelito cienkie jest więcej niż w stanie sprostać temu zadaniu. Jest to dość rozległy organ, który może się pochwalić długością około 20 stóp (6 metrów). Ma również ogromną powierzchnię wewnętrzną wynoszącą około 250 metrów kwadratowych – wielkość kortu tenisowego! (Źródło) Ta duża powierzchnia pomaga w szybkim i skutecznym wchłanianiu wody i innych płynów.
Z prawie 10 litrów wody, które dostają się do naszego żołądka każdego dnia, 80-90% jest wchłaniane przez jelito cienkie. Pozostałe 10% (co odpowiada 1 litrowi wody) jest przekazywane do jelita grubego, które wchłania tyle wody, ile może, z materiałów odpadowych, które są gotowe do wydalenia z organizmu w postaci kału.
Wchłanianie innych płynów
Płyny niewodne, które zwykle spożywamy na co dzień, to nic innego jak substancje chemiczne zawieszone w wodzie. Sok owocowy, na przykład, składa się głównie z wody i cukru, wraz z kilkoma innymi składnikami, takimi jak konserwanty, witaminy i minerały w małych ilościach. Cukier jest rozkładany przez enzymy w jamie ustnej i jelicie cienkim, skąd jest również wchłaniany do organizmu. Witaminy mogą, ale nie muszą zostać rozłożone, ale ostatecznie zostaną wchłonięte w jelicie cienkim; to samo dotyczy minerałów.
W przypadku napojów takich jak herbata i kawa, proces jest podobny. Cukier i tłuszcz, jeśli używamy mleka, zaczynają się rozkładać w jamie ustnej. Żołądek będzie churn wszystko, i zacząć rozkładać białka, ponownie z mleka, które mogą być obecne. Gdy jedzenie dotrze do jelita cienkiego, witaminy i minerały zostaną wchłonięte. Herbata i kawa zawierają również substancje chemiczne klasyfikowane jako przeciwutleniacze, z których część może być wchłaniana do organizmu. Aminokwasy są również częścią herbaty i kawy, a ich wchłanianie odbywa się w jelicie cienkim.
Kiedy spożywamy alkohol (etanol), najpierw dostaje się on do żołądka, gdzie może zostać wchłonięty do krwiobiegu. Jeśli w żołądku znajduje się już jedzenie, wchłanianie alkoholu do krwiobiegu znacznie spowalnia, ponieważ nie może on zostać natychmiast przeniesiony do jelita cienkiego. Przeciwnie, jeśli alkohol jest spożywany na pusty żołądek, jego wchłanianie do krwiobiegu trwa zaledwie kilka minut.
Jednakże wchłanianie alkoholu jest związane również z innymi pokarmami. Zjedzenie przed piciem wysokotłuszczowego lub białkowego posiłku zmniejsza wchłanianie alkoholu. Jednym z powodów jest fakt, że spożywanie tego typu pokarmów opóźnia przejście pokarmu z żołądka do jelita cienkiego, co nazywane jest opróżnianiem żołądka. Naukowcy wciąż nad tym debatują, ponieważ dokładny powód i mechanizm są wciąż nieznane.
W sumie wszystko, co spożywamy w naszej diecie, jest rozkładane na cząsteczki składowe w procesie trawienia. Dlatego nie ma znaczenia, czy spożywasz wystawny posiłek, czy zwykłą szklankę soku; wszystko jest traktowane mniej więcej tak samo po spożyciu.