Maksymilian I, jeden z najbardziej niezwykłych władców renesansu, pełnił funkcję Świętego Cesarza Rzymskiego* od 1493 do 1519 roku. Pod jego przywództwem rodzina Habsburgów zaczęła dominować w Europie w latach 1500. Maksymilian powiększył rodzinne posiadłości o rozległe ziemie i wykorzystał dyplomację, działania wojenne i małżeństwa, by uczynić imperium bardziej bezpiecznym.
Syn Świętego Cesarza Rzymskiego Fryderyka III, Maksymilian dorastał w południowej Austrii. Był dobrze wykształconym człowiekiem, który znał siedem języków i lubił polować. W 1477 r. ożenił się z Marią Burgundzką, jedną z najbogatszych kobiet w Europie i dziedziczką księcia Burgundii. Gdy dwa lata później zmarł jej ojciec, Francuzi próbowali przejąć Burgundię. Maksymilian pokonał Francuzów w bitwie pod Guinegate i dodał Burgundię do posiadłości Habsburgów.
Król i cesarz. Władca Świętego Cesarstwa Rzymskiego posiadał również tytuł „króla Rzymian”. W 1486 r. Maksymilian został wybrany królem Rzymian i dołączył do swojego ojca w zarządzaniu imperium. Maksymilian wkrótce uzyskał kontrolę nad Tyrolem, górzystym obszarem w zachodniej Austrii, gdzie znajdowały się bogate kopalnie miedzi i srebra. Kopalnie te pomogły mu sfinansować wiele wojen. Nie wszystkie z tych wojen kończyły się sukcesem. Jego próba objęcia tronu Węgier w 1490 r. zakończyła się niepowodzeniem, choć udało mu się wyprzeć Węgrów z innych obszarów Europy Środkowej.
W 1493 r., po śmierci ojca, Maksymilian I został głową rodu Habsburgów i władcą Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Nie mogąc przejechać przez Włochy, by papież koronował go na cesarza rzymskiego, Maksymilian przyjął tytuł „wybranego cesarza rzymskiego”
Wojna i pokój. Przez cały okres swego panowania Maksymilian często walczył z Francją o kontrolę nad Włochami. W 1495 r. połączył siły z Hiszpanią, włoskimi miastami-państwami Mediolanem i Wenecją oraz papieżem, by wyprzeć Francuzów z Włoch. Maksymilianowi nie udało się zmusić Francuzów do opuszczenia Mediolanu ani zmusić mieszkańców Wenecji do oddania mu terytorium.
Cesarz prowadził wojnę także na innych frontach. Turcy osmańscy* stale zagrażali wschodnim granicom cesarstwa. Maksymilian prowadził również wojnę ze Szwajcarami, którzy odmówili płacenia królewskich podatków na wsparcie jego działań wojennych. W czasie swego panowania Maksymilian ogłosił jednak wieczny pokój i zakazał prowadzenia prywatnych wojen. Ustanowił także sąd najwyższy.
Pieniądze były stałym problemem Maksymiliana. Wiele swoich wojen finansował z pieniędzy pożyczonych od bankierów, takich jak niemiecka rodzina Fuggerów. Aranżował również małżeństwa dla swoich dzieci i wnuków z wieloma potężnymi i bogatymi rodzinami europejskimi, dzięki czemu królestwo Habsburgów powiększyło się o nowe terytoria. Małżeństwo syna Maksymiliana, Filipa, z córką hiszpańskich monarchów, Ferdynanda i Izabeli, doprowadziło do objęcia tronu Hiszpanii przez Habsburgów.
Maksymilian I był również ważnym mecenasem sztuki. W stolicy cesarstwa, Innsbrucku, przebudował pałac cesarski i zbudował nowy arsenał. Ponadto wspierał zarówno muzykę kościelną, jak i dworską, a także zamówił wiele pięknie ilustrowanych dzieł na cześć osiągnięć Habsburgów. Maksymilian pisał również o polowaniach i ukończył dużą część swojej trzyczęściowej autobiografii.
(Zobacz też Święte Cesarstwo Rzymskie. )
* Święty Cesarz Rzymski
władca Świętego Cesarstwa Rzymskiego, ciała politycznego w Europie Środkowej złożonego z kilku państw, które istniało do 1806 roku
* Turcy Osmańscy
Tureccy wyznawcy islamu, którzy założyli Imperium Osmańskie w 1300 roku; imperium ostatecznie objęło duże obszary Europy Wschodniej, Bliskiego Wschodu i północnej Afryki
* mecenas
wspierający lub sponsorujący finansowo artystę lub pisarza