Motyw

Znaczenie motywu w literaturze

Autorzy wykorzystują motywy z wielu powodów w swojej literaturze, między innymi po to, aby powiązać ze sobą momenty, które w innym przypadku mogłyby nie wydawać się powiązane. Motywy są również często ważne dla ustanowienia tematów i nastrojów w dziełach literackich. Powtarzanie motywów pomaga w subtelny lub wyraźny sposób zwrócić uwagę czytelnika na pewne kwestie, które autor uważa za istotne dla zrozumienia utworu. Analizowanie motywów w dziele literackim prowadzi do lepszego zrozumienia głębszej symboliki i znaczenia tego dzieła.

Przykłady motywów w literaturze

Przykład #1

IAGO: O, strzeż się, panie, zazdrości!
Jest to zielonooki potwór, który drwi z
mięsa, którym się żywi.

(Otello by William Shakespeare)

W szekspirowskim Otellu jest wiele przypadków użycia słowa „potwór”, takich jak powyższy przykład motywu. Otello nazywa również oczywistą zdradę Desdemony „potworną, potworną”, podczas gdy odnosi się do Iago jako „jakiegoś potwora w myślach”. Potworów w tej sztuce jest wiele, a głównym z nich jest sam Iago, który jest naprawdę zły. Niestety, jego potworność nie zostaje odkryta aż do końca sztuki, a wcześniej potworność przypisuje się innym rzeczom – zazdrości, zdradzie, a nawet samej naturze Otella.

Przykład #2

Quaff, oh quaff this kind nepenthe and forget this lost Lenore!”
Quoth the Raven „Nevermore.”
….
Is there-is there balm in Gilead?-tell me-tell me, I implore!
Pytaj Kruka „Nigdy Więcej.”
….
Chwyć w objęcia rzadką i promienną pannę, którą aniołowie nazywają Lenore.”
Pytaj Kruka „Nigdy Więcej.”
….
Zabierz swój dziób z mego serca i zabierz swoją postać z moich drzwi!”
Quoth the Raven „Nevermore.”

(„The Raven” by Edgar Allen Poe)

Powtarzające się słowa „Quote the Raven, 'Nevermore'” są przykładem motywu w słynnym wierszu Edgara Allena Poe. Natarczywość, z jaką powtarzane są te słowa, zaczyna doprowadzać czytelnika do lekkiego szaleństwa, tak jak doprowadza do szaleństwa narratora.

Przykład #3

ABIGAIL: Ja chcę się otworzyć! . . . Chcę światła Bożego, chcę słodkiej miłości Jezusa! Tańczyłam dla diabła; widziałam go, pisałam w jego księdze; wracam do Jezusa; całuję Jego dłoń. Widziałam Sarę Good z diabłem! Widziałam Goody Osburn z diabłem! Widziałam Bridget Bishop z diabłem!

(The Crucible by Arthur Miller)

Jednym z kluczowych motywów w powieści Arthura Millera jest motyw oskarżeń i wyznań. W tym fragmencie Abigail właśnie zdała sobie sprawę, że jej wyznanie będzie ją chronić, więc zarówno składa własne zeznania, jak i oskarża kolejne kobiety w miasteczku Salem. Rosnąca siła wyznań narasta w sztuce do momentu, w którym postać Johna Proctora odmawia przyznania się do winy, do której jest zmuszany.

Przykład #4

TOM: Ale najwspanialszą sztuczką ze wszystkich była sztuczka z trumną. Wbiliśmy mu gwoździe do trumny, a on wyszedł z niej nie wyjmując ani jednego gwoździa. . . . Jest taka sztuczka, która by mi się przydała – wyrwij mnie z tej sytuacji z dwoma czwórkami! . . . Wiesz, że nie trzeba wiele inteligencji, żeby znaleźć się w trumnie z gwoździami, Lauro. Ale kto, u diabła, kiedykolwiek wydostał się z jednej bez usunięcia jednego gwoździa?

(The Glass Menagerie by Tennessee Williams)

Abandonment jest ważnym motywem w sztuce Tennessee Williamsa The Glass Menagerie. W tej scenie Tom opowiada swojej siostrze o sztuczce, którą właśnie zobaczył, co wskazuje na jego głębsze pragnienie – porzucenia ciężarów życia rodzinnego i zniknięcia na zawsze.

Przykład #5

„Kto kontroluje przeszłość,” brzmiał slogan Partii, „kontroluje przyszłość: kto kontroluje teraźniejszość, kontroluje przeszłość.” A przecież przeszłość, choć ze swej natury zmienna, nigdy nie była zmieniona. Cokolwiek było prawdą teraz, było prawdą od wieczności do wieczności. To było całkiem proste. Wszystko, co było potrzebne, to niekończąca się seria zwycięstw nad własną pamięcią. Nazywali to „kontrolą rzeczywistości”, a w nowomowie „dwójmyśleniem”

(1984 George’a Orwella)

George Orwell ukuł termin „dwójmyślenie” w swojej powieści 1984 i głęboko zapadł on w pamięć jego czytelnikom. Jest to jeden z najważniejszych przykładów motywu w powieści i reprezentuje konieczność rządzącej partii, aby wierzyć całkowicie w przeciwstawne idee w tym samym czasie.