Słup zakończony przegubowoEdit
Poniższy model dotyczy słupów swobodnie podpartych na każdym z końców ( K = 1 {styl K=1}
).
Po pierwsze zwrócimy uwagę na fakt, że w przegubowych końcach nie ma reakcji, a więc nie mamy też siły ścinającej w żadnym przekroju słupa. Przyczynę braku reakcji można uzyskać z symetrii (więc reakcje powinny być w tym samym kierunku) oraz z równowagi momentów (więc reakcje powinny być w przeciwnych kierunkach).
Przy wykorzystaniu wykresu bryły swobodnej z prawej strony rysunku 3 i dokonując sumowania momentów wokół punktu x:
Σ M = 0 ⇒ M ( x ) + P w = 0 {sigma M=0 {strzałka w prawo M(x)+Pw=0}
gdzie w jest ugięciem bocznym.
Zgodnie z teorią belek Eulera-Bernoulliego, ugięcie belki jest związane z jej momentem zginającym przez:
M = – E I d 2 w d x 2 {displaystyle M=-EI{frac {d} ^{2}w}{mathrm {d} x^{2}}}}
,
także:
E I d 2 w d x 2 + P w = 0 {{displaystyle EI{{frac {d^{2}w}{dx^{2}}}}}+Pw=0}.
Let λ 2 = P E I {displaystyle {lambda ^{2}={lambda {P}{EI}}}
, zatem: d 2 w d x 2 + λ 2 w = 0 {displaystyle {{lambda ^{2}w}{dx^{2}}}+ λ 2 w=0}.
Dostajemy klasyczne jednorodne równanie różniczkowe zwyczajne drugiego rzędu.
Ogólne rozwiązania tego równania to: w ( x ) = A cos ( λ x ) + B sin ( λ x ) {displaystyle w(x)=Acos(λ x)+Bsin(λ x)}
, gdzie A {{displaystyle A}
i B {displaystyle B}
są stałymi, które należy określić na podstawie warunków brzegowych, którymi są:
- Lewy koniec przegubowy → w ( 0 ) = 0 → A = 0 {displaystyle ™rightarrow w(0)=0rightarrow A=0}
- Prawy koniec przypięty → w ( l ) = 0 → B sin ( λ l ) = 0 {{displaystyle \rightarrow w(l)=0\rightarrow B\sin(\lambda l)=0}
Jeżeli B = 0 {\i0}
, nie występuje moment zginający i otrzymujemy trywialne rozwiązanie w ( x ) = 0 {displaystyle w(x)=0}
.
Jednakże z drugiego rozwiązania sin ( λ l ) = 0 {{displaystyle ̇sin(̇lambda l)=0}
otrzymujemy λ n l = n π { {displaystyle \lambda _{n}l=n\pi }
, dla n = 0 , 1 , 2 , … {{displaystyle n=0,1,2,\dots }
Wraz z λ 2 = P E I {displaystyle \lambda ^{2}={frac {P}{EI}}}
jak zdefiniowano wcześniej, poszczególne obciążenia krytyczne wynoszą: P n = n 2 π 2 E I l 2 {{displaystyle P_{n}}={{frac {n^{2}pi ^{2}EI}{l^{2}}}}
, dla n = 0 , 1 , 2 , … {displaystyle n=0,1,2,^dots }
i w zależności od wartości n {{displaystyle n}
, powstają różne tryby wyboczenia, jak pokazano na rysunku 4. Obciążenie i tryb dla n=0 jest trybem niewyboczonym.
Teoretycznie możliwy jest każdy tryb wyboczenia, ale w przypadku wolno przyłożonego obciążenia prawdopodobnie powstanie tylko pierwszy kształt modalny.
Obciążenie krytyczne Eulera dla słupa zakończonego sworzniem wynosi zatem:
P c r = π 2 E I I l 2 {{displaystyle P_{cr}={frac {pi ^{2}EI}{l^{2}}}}
a otrzymany kształt słupa wyboczonego w pierwszym trybie wynosi:
w ( x ) = B sin ( π l x ) {{displaystyle w(x)=Bsin ^{2}EI}{l^{{}}prawa}.
.
Podejście ogólneEdit
Równanie różniczkowe osi belki wynosi:
d 4 w d x 4 + P E I d 2 w d x 2 = q E I { {{displaystyle {{frac {d^{4}w}{dx^{4}}}+{{{frac {P}{EI}}}}{{frac {d^{2}w}{dx^{2}}}={{{frac {q}{EI}}}
Dla słupa obciążonego tylko osiowo, obciążenie boczne q ( x ) {{displaystyle q(x)}
znika i podstawiając λ 2 = P E I {displaystyle λ 2 = P E I {{lambda ^{2}}={frac {P}{EI}}}
, otrzymujemy: d 4 w d x 4 + λ 2 d 2 w d x 2 = 0 {{displaystyle ^{4}w}{dx^{4}}}+ ^{2}{{lambda ^{2}}}}=0}.
Jest to jednorodne równanie różniczkowe czwartegorzędu, a jego rozwiązaniem ogólnym jest
w ( x ) = A sin ( λ x ) + B cos ( λ x ) + C x + D {displaystyle w(x)=Asin(λ x)+Bcos(λ x)+Cx+D}.
Cztery stałe A , B , C , D {{displaystyle A,B,C,D}
są określone przez warunki brzegowe (ograniczenia końcowe) na w ( x ) {displaystyle w(x)}
, na każdym końcu. Istnieją trzy przypadki:
- Końcówka szpilkowa: w = 0 {displaystyle w=0}
i M = 0 → d 2 w d x 2 = 0 {displaystyle M=0} {d^{2}w dx^{2}}=0}
- Koniec stały: w = 0 {displaystyle w=0}
i d w d x = 0 {displaystyle {dw \over dx}=0}
- Dowolny koniec: M = 0 → d 2 w d x 2 = 0 {{displaystyle M=0}}}
i V = 0 → d 3 w d x 3 + λ 2 d w d x = 0 {{displaystyle V=0rightarrow {d^{3}w ^^{3}}+ ^{2}{dw dx}=0}}
Dla każdej kombinacji tych warunków brzegowych otrzymujemy problem wartości własnej. Rozwiązując je, otrzymujemy wartości obciążenia krytycznego Eulera dla każdego z przypadków przedstawionych na rysunku 1.