Cel: Przegląd hormonoterapii pomenopauzalnej u kobiet, które przeszły histerektomię z lub bez obustronnej ooforektomii oraz przedstawienie zaleceń klinicznych dotyczących zmian w schematach w porównaniu z tymi dla kobiet z macicą na miejscu.
Projekt: Przeprowadziliśmy przegląd piśmiennictwa, w tym przegląd aktualnych wytycznych.
Wyniki: W przypadku braku macicy leczenie estrogenami jest wystarczające, gdy uderzenia gorąca i/lub objawy atrofii narządów płciowych są związane z chirurgiczną lub naturalną menopauzą. Powody, dla których należy dodać progestagen do schematu terapii wyłącznie estrogenowej po histerektomii, obejmują potrzebę zmniejszenia ryzyka wystąpienia schorzeń zależnych od estrogenów, wśród których głównymi są endometrioza i neoplazja endometrium. Wiele dowodów wskazuje na to, że schematy zawierające zarówno estrogen, jak i progestagen w porównaniu z samym estrogenem wiążą się z większym względnym ryzykiem raka piersi bez dodatkowej poprawy w łagodzeniu uderzeń gorąca lub objawów ze strony pochwy. Gdy obustronna ooforektomia wykonywana jest przed naturalną menopauzą, początek objawów menopauzalnych, przede wszystkim objawów naczynioruchowych, atrofii narządów płciowych i/lub obniżenia funkcji seksualnych, jest szybki, a objawy te są bardziej nasilone. Tym samym konieczność podjęcia decyzji o zastosowaniu terapii hormonalnej ulega przyspieszeniu.
Wnioski: Decyzja o stosowaniu lub niestosowaniu hormonalnej terapii menopauzalnej u kobiet bez macicy powinna wiązać się z indywidualną analizą ryzyka/korzyści, tak samo jak w przypadku obecności macicy. W przypadku większości pacjentek po histerektomii aktualne dane literaturowe przemawiają za niestosowaniem progestagenu. Dane sugerują osłabienie potencjalnych korzyści sercowo-naczyniowych płynących z terapii estrogenowej w tej sytuacji, a jednocześnie brak lepszej ochrony przed złamaniami kości i wzrost ryzyka zachorowania na raka piersi w przypadku stosowania zarówno estrogenów, jak i progestagenów.