Discussion
Nasza pacjentka zgłosiła się z swędzącą, ciepłą wysypką rumieniową 3 dni po artroskopowej operacji stawu biodrowego. Ze względu na obawę przed infekcją, pacjentowi profilaktycznie podano leki przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Choć nie odczuł ich skutków, leki te nie są pozbawione działań niepożądanych. Można było ich uniknąć, gdybyśmy byli w stanie rozpoznać stan jako alergiczne kontaktowe zapalenie skóry i zastosowali steroidy na wcześniejszym etapie leczenia.
Popularna mieszanina preparatów chirurgicznych zawiera 2% CHG w 70% alkoholu izopropylowym. CHG jest rozpuszczalnym w wodzie środkiem antyseptycznym o szerokim spektrum działania przeciwko wielu mikroorganizmom. Alkohol również posiada szerokie spektrum działania, szczególnie w stężeniach powyżej 70%. CHG w połączeniu z alkoholem ma synergiczny efekt działania przeciwbakteryjnego. CHG może wykazywać działanie przeciwdrobnoustrojowe do 6 godzin po nałożeniu na skórę.2
Wzrasta liczba publikacji wykazujących skuteczność CHG w zmniejszaniu liczby SSI. W prospektywnym badaniu z 2005 r. przeprowadzonym przez Ostrander i wsp.3 stwierdzono, że 2% CHG w 70% alkoholu izopropylowym był skuteczniejszy w eliminowaniu bakterii w chirurgii stopy i kostki w porównaniu z 0,7% jodyną/74% alkoholem izopropylowym (preparat 2) i 3,0% chloroksylenolem (preparat 3). Badanie prospektywne z 2009 roku przeprowadzone przez Saltzmana i wsp.4 wykazało, że CHG był bardziej skuteczny niż prep 2 w eliminacji bakterii z barku, w tym gronkowca koagulazoujemnego. W 2010 roku w prospektywnym, randomizowanym badaniu Darouiche i wsp.1 wykazano większą skuteczność CHG niż powidonu jodyny w zapobieganiu SSI w przypadkach chirurgii nieortopedycznej. Ze względu na mocne dowody potwierdzające jego zastosowanie, podejrzewamy, że wykorzystanie CHG będzie rosło. W związku z tym można się spodziewać, że wzrośnie również częstość występowania działań niepożądanych związanych z CHG.
Toholka i Nixon6 opisali serię przypadków pielęgniarek i studentów pielęgniarstwa z dodatnimi wynikami testów płatkowych na wrażliwość na chlorheksydynę. Wyniki porównano następnie z instytucjonalnym testem płatkowym przeprowadzonym na pacjentach i pracownikach służby zdrowia w ciągu 20 lat. Wyniki wykazały 0,2% (19/7890) częstość występowania wrażliwości na chlorheksydynę u pacjentów i 1,8% (10/549) częstość występowania u pracowników służby zdrowia. Autorzy podali prawdopodobne niedoszacowanie rzeczywistej częstości występowania u pacjentów, ponieważ testy płatkowe z chlorheksydyną wykonywano tylko u pacjentów z historią narażenia.
Watts i wsp.7 opublikowali opis przypadku pielęgniarki z sali operacyjnej, u której wystąpiło przewlekłe alergiczne kontaktowe zapalenie skóry rąk. Testy płatkowe wykazały wrażliwość na diglukonian chlorheksydyny, a objawy ustąpiły po 3 tygodniach unikania związków chlorheksydyny. W raporcie zauważono, że rozwój wrażliwości alergicznej na chlorheksydynę może nastąpić w wyniku powtarzającego się narażenia, jak to ma miejsce w przypadku pracowników służby zdrowia. Rozwój wrażliwości na chlorheksydynę u pracowników służby zdrowia może tłumaczyć, dlaczego u naszej pacjentki, która była asystentką lekarza, wystąpiło kontaktowe zapalenie skóry.