Głównym zagadnieniem poruszonym w tym artykule jest: czy stres może powodować depresję? Mówiąc dokładniej: czy stres może powodować zaburzenia pracy mózgu, które uważa się za podstawę (pewnych form) depresji lub poszczególnych elementów zespołu depresyjnego. Koncentrując się na 5-hydroksytryptaminie (5-HT) i hormonach stresu, na pytanie to udzielono odpowiedzi twierdzącej, opierając się na następujących dwóch przesłankach:
–
Zmiany w układzie 5-HT i hormonów stresu wywołane długotrwałym stresem w znacznym stopniu naśladują zaburzenia w tych układach, które można zaobserwować w depresji.
–
Szczegółowe dowody wskazują, że zaburzenia w układzie 5-HT i hormonów stresu w depresji mają znaczenie patofizjologiczne, a nie są jedynie konsekwencją stanu depresji lub produktem stresu generowanego przez stan depresji.
Ponadto postawiono pytanie, czy można zidentyfikować typ depresji szczególnie podatny na stres. Również na to pytanie udzielono odpowiedzi twierdzącej. Omawiany typ depresji nazwano depresją lękowo-agresyjną i scharakteryzowano na trzech płaszczyznach: psychopatologicznej, biologicznej i psychologicznej. Omówiono preferencyjne leczenie tego typu depresji.
W badaniach nad depresją wywołaną stresem badania nad depresją biologiczną powinny przenieść punkt ciężkości z depresji per se na neurobiologiczne następstwa stresu. Leczenie depresji wywołanej stresem, a zwłaszcza jej zapobieganie, powinno być ukierunkowane na redukcję stresu i wrażliwości na stres, z wykorzystaniem zarówno środków biologicznych, jak i psychologicznych.