Tło i cel: Dokładne czynniki predysponujące do uchyłkowatości jelita grubego inne niż wiek nie są znane.
Metody: Badanie przekrojowe bezobjawowych osób poddanych kolonoskopii przesiewowej. U wszystkich uczestników wypełniono szczegółowy kwestionariusz żywieniowy i socjalny. Dokonano przeglądu światowego piśmiennictwa w celu dokładniejszego zbadania związku między zidentyfikowanymi czynnikami ryzyka a uchyłkowatością jelita grubego.
Wyniki: Do badania włączono siedemset czterdzieści sześć kolejnych osób (średni wiek 61,1±8,3 roku; stosunek kobiet do mężczyzn=0,98). Łączna częstość występowania uchyłków wynosiła 32,8% (95% CI, 29,5-36,2). Uchyłki były lewostronne, prawostronne lub występowały w obu przypadkach odpowiednio u 71,5%, 5,8% i 22,7% badanych. W analizie jednoczynnikowej wiek, płeć, polipy gruczolakowate, zaawansowana choroba nowotworowa (gruczolak≥1 cm, histologia kosmków lub rak), aspiryna i spożywanie alkoholu były istotnie związane z uchyłkowatością. Dieta, wskaźnik masy ciała, aktywność fizyczna i nawyki jelitowe nie miały związku z chorobą. W analizie wieloczynnikowej, rosnący wiek (P<0,001), zaawansowana choroba nowotworowa (P=0,021) i spożycie alkoholu (P<0,001) były istotnie związane z uchyłkowatością. Skorygowany iloraz szans dla uchyłkowatości u osób spożywających alkohol wynosił 1,91 (1,36 do 2,69), przy czym częstość występowania wzrastała wraz z wyższym spożyciem alkoholu (P-value for trend=0,001). Kiedy analizowano częstość występowania uchyłków w 18 krajach w odniesieniu do spożycia alkoholu, stwierdzono silną korelację z krajowymi wskaźnikami spożycia alkoholu per capita (współczynnik korelacji Pearsona r=0,68; P=0,002).
Wnioski: Spożywanie alkoholu jest istotnym czynnikiem ryzyka uchyłkowatości jelita grubego i może stanowić częściowe wyjaśnienie istniejącego paradoksu Wschód-Zachód w częstości występowania i fenotypie choroby. Konieczne są dalsze badania nad tym związkiem i jego przypuszczalnymi mechanizmami patofizjologicznymi.