W przeciwieństwie do choroby Hartnupa i pokrewnych schorzeń kanalików, zespół Fanconiego wpływa na transport wielu różnych substancji, dlatego nie jest uważany za defekt konkretnego kanału, ale za bardziej ogólny defekt funkcji kanalików proksymalnych.
Różne choroby leżą u podstaw zespołu Fanconiego; mogą być dziedziczone, wrodzone lub nabyte.
DziedziczoneEdit
Cystynoza jest najczęstszą przyczyną zespołu Fanconiego u dzieci.
Innymi uznanymi przyczynami są: choroba Wilsona (dziedziczona genetycznie choroba metabolizmu miedzi), zespół Lowe’a, tyrozynemia (typ I), galaktozemia, choroby spichrzeniowe glikogenu i dziedziczna nietolerancja fruktozy.
Dwie postacie, choroba Denta i zespół Lowe’a, są sprzężone z chromosomem X.
Ostatnio opisana postać tej choroby jest spowodowana mutacją w peroksysomalnym białku EHHADH. Mutacja ta źle kieruje EHHADH do mitochondriów. Zakłóca to działanie kompleksu oddechowego I oraz utlenianie beta kwasów tłuszczowych. Efektem końcowym jest zmniejszenie zdolności mitochondriów do produkcji ATP.
Wykazano, że specyficzna mutacja (R76W) HNF4A, genu kodującego czynnik transkrypcyjny, powoduje zespół Fanconiego u ludzi. W nerce HNF4A ulega ekspresji specyficznie w kanalikach proksymalnych. Delecja Hnf4a w rozwijających się nerkach myszy powodowała fenotypy zespołu Fanconiego, w tym poliurię, polidypsję, glikozurię i fosfaturię. Zmutowana nerka Hnf4a wykazywała defekt w tworzeniu kanalików proksymalnych.
NabytyEdit
Możliwe jest nabycie tej choroby w późniejszym okresie życia.
Przyczyny obejmują spożycie przeterminowanych tetracyklin (gdzie tetracyklina zmienia się tworząc epitetracyklinę i anhydrotetracyklinę, które uszkadzają kanaliki proksymalne), oraz jako efekt uboczny tenofowiru w przypadku wcześniej istniejących zaburzeń czynności nerek. W populacji zakażonych wirusem HIV zespół Fanconiego może rozwinąć się wtórnie do stosowania schematu antyretrowirusowego zawierającego tenofowir i didanozynę.Zatrucie ołowiem również prowadzi do zespołu Fanconiego.
Szpikielak wielopostaciowy lub gammopatia monoklonalna o nieokreślonym znaczeniu mogą również powodować ten stan.
Dodatkowo zespół Fanconiego może rozwinąć się jako wtórny lub trzeciorzędowy efekt niektórych zaburzeń autoimmunologicznych.