Ważne informacje:
- Większość osób z zespołem policystycznych jajników (PCOS) ma oporność na insulinę lub wysoki poziom insuliny
- Wysoki poziom insuliny jest zarówno objawem PCOS, jak i czynnikiem fizjologicznym leżącym u jego podłoża
- Badanie insulinooporności może być pomocne w wykluczeniu innych schorzeń, które są często błędnie diagnozowane jako PCOS
.
Zespół policystycznych jajników (PCOS) brzmi, jakby był wyłącznie chorobą jajników, ale tak nie jest. Podczas gdy PCOS ma wpływ na jajniki i owulację, w rzeczywistości jest to zaburzenie endokrynologiczne i metaboliczne całego organizmu, które jest ściśle związane z insulinoopornością.
Co to jest insulinooporność?
W normalnych warunkach, hormon insuliny wzrasta na krótko po jedzeniu. Pobudza on wątrobę i mięśnie do pobierania cukru z krwi i przetwarzania go na energię. To z kolei powoduje spadek poziomu cukru we krwi, a następnie spadek poziomu insuliny. Przy normalnej wrażliwości na insulinę, zarówno cukier jak i insulina są w normie w badaniu krwi na czczo.
W przypadku insulinooporności, cukier we krwi może być w normie, ale insulina jest wysoka. Dlaczego? Ponieważ trzustka musi produkować coraz więcej insuliny, aby dotrzeć ze swoją wiadomością do organizmu. Zbyt duża ilość insuliny wywołuje stan zapalny i powoduje przyrost wagi. Może również prowadzić do cukrzycy typu 2 i chorób serca. Zbyt duża ilość insuliny jest również czynnikiem fizjologicznym leżącym u podstaw PCOS (1).
Zależność między insulinoopornością a PCOS
Insulinooporność jest kluczową cechą zarówno otyłego, jak i szczupłego PCOS. Występuje ona u 70-95% osób z otyłym PCOS i 30-75% osób z chudym PCOS (2,3).
Wysoki poziom insuliny nie jest tylko objawem PCOS – jest on również głównym czynnikiem wywołującym ten stan (1,4,5,6). Wysoka insulina może upośledzać owulację i powodować, że jajniki produkują nadmiar testosteronu (7,8).
Jedno z badań wykazało, że rosnąca liczba zachorowań na PCOS koreluje ze wzrostem otyłości i przyrostem masy ciała w ciągu ostatnich dziesięciu lat (9). W innej pracy opisano „galopujący wzrost równolegle z rosnącą częstością występowania cukrzycy typu 2” (10).
Testy na insulinooporność
Jako klinicysta, który zaleca dietę i naturalne metody leczenia PCOS, uważam, że niezbędne jest potwierdzenie insulinooporności za pomocą badania krwi, takiego jak insulina na czczo, wskaźnik HOMA-IR lub 2-godzinny test obciążenia glukozą.
Badając insulinooporność, mogę zidentyfikować pacjentki z PCOS, które nie mają problemu z insuliną, takie jak niewielka grupa, która ma PCOS nadnerczowy (11) i dość duża grupa, która ma amenorrhea podwzgórzowy, ale została błędnie zdiagnozowana jako „chudy PCOS”.”
Konwencjonalne leczenie insulinooporności i PCOS
Konwencjonalne zalecenia dotyczące leczenia aspektu insulinooporności w PCOS obejmują utratę masy ciała, ćwiczenia aerobowe i lek przeciwcukrzycowy – metforminę, która poprawia wrażliwość na insulinę (3). Trening oporowy może być również skuteczny, ale potrzebne są dalsze badania (12).
Oralne środki antykoncepcyjne są innym oficjalnie zalecanym sposobem leczenia PCOS, ale mogą one zakłócać regulację poziomu cukru i insulinooporność, które leżą u podstaw PCOS (13). Związek pomiędzy PCOS, insulinoopornością i doustnymi środkami antykoncepcyjnymi został nazwany „współczesnym medycznym dylematem” wymagającym dalszych badań (14).
Rola fruktozy w insulinooporności
Dla moich pacjentów z PCOS najbardziej skuteczną interwencją dietetyczną jest ograniczenie fruktozy.
Fruktoza sama w sobie nie stanowi problemu; jedynie jej duża ilość może zaszkodzić. Na przykład, fruktoza z owoców w małych dawkach nie wywołuje insulinooporności i jest korzystna dla wrażliwości na insulinę i zdrowia. Duża dawka fruktozy pochodząca z deserów, napojów bezalkoholowych i soków owocowych ma zupełnie inny wpływ. „Istnieje fundamentalna różnica fizjologiczna w sposobie, w jaki mniejsze i większe ilości cukru są przetwarzane w organizmie”, wyjaśnił jeden z badaczy (15). W dużej dawce fruktoza może przeciążyć normalne szlaki przetwarzania w jelicie cienkim i jest w stanie dotrzeć do wątroby, gdzie może wywołać stan zapalny i upośledzić wrażliwość na insulinę (16). Konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań w tym zakresie.
Suplementy diety na insulinooporność i PCOS
Inozytol jest wewnątrzkomórkowym posłańcem zaangażowanym w sygnalizację insuliny i może być przyjmowany jako suplement diety (myo-inozytol i di-chiro inozytol). Metaanaliza z 2018 r. dziesięciu randomizowanych badań wykazała, że inozytol znacząco poprawia markery insulinooporności i „wydaje się regulować cykle miesiączkowe, poprawiać owulację i wywoływać zmiany metaboliczne w zespole policystycznych jajników” (17). Dawka stosowana w większości badań randomizowanych wahała się od 1,2 do 4 gramów dziennie.
Magnez jest moim drugim ulubionym suplementem na insulinooporność, ponieważ działa on w celu skorygowania powszechnego subklinicznego niedoboru magnezu, który, jak podejrzewają niektórzy badacze, może przyczyniać się do insulinooporności (18) i chorób serca (19). Niedobór magnezu dotyka co najmniej jedną trzecią osób, a prawdopodobnie więcej, i nie może być łatwo lub wiarygodnie zdiagnozowany przez badanie krwi (19,20).
Ostatnia metaanaliza wykazała, że suplementacja magnezu jest skuteczna w leczeniu insulinooporności u osób z niedoborem magnezu (21), a jedno małe badanie wykazało, że jednoczesna suplementacja magnezu, cynku, wapnia i witaminy D poprawiła metabolizm insuliny u pacjentów z PCOS (22).
Ściągnij Clue, aby śledzić swój cykl
Lara Briden jest lekarzem naturopatą z 20-letnim doświadczeniem w dziedzinie zdrowia kobiet. Jej książka to „Period Repair Manual” – wkrótce będzie dostępna w języku niemieckim i angielskim. Śledź ją na Twitterze i Instagramie.