Dostępnych jest wiele rodzajów testów na HIV. Każdy rodzaj testu sprawdza inne oznaki wirusa. Niektóre rodzaje testów mogą wykryć wirusa wcześniej niż inne.
Test na obecność przeciwciał
Większość testów na HIV to testy na obecność przeciwciał. Kiedy organizm jest narażony na kontakt z wirusami lub bakteriami, układ odpornościowy wytwarza przeciwciała. Test na obecność przeciwciał HIV może wykryć przeciwciała HIV we krwi lub ślinie.
Jeśli osoba zarazi się wirusem HIV, musi upłynąć trochę czasu, zanim organizm wytworzy wystarczającą ilość przeciwciał, aby można je było wykryć za pomocą testu na obecność przeciwciał. Większość ludzi wytwarza wykrywalne poziomy przeciwciał w ciągu 3 do 12 tygodni po zarażeniu się wirusem HIV, ale u niektórych może to potrwać dłużej.
Niektóre testy na obecność przeciwciał HIV są wykonywane z krwi pobranej z żyły. Aby wykonać ten rodzaj testu na obecność przeciwciał, pracownik służby zdrowia może pobrać próbkę krwi i wysłać ją do laboratorium w celu analizy. Uzyskanie wyników może potrwać kilka dni.
Inne testy na obecność przeciwciał HIV są wykonywane na krwi pobranej poprzez nakłucie palca lub na ślinie. Niektóre z tych testów zostały zaprojektowane do szybkiego użycia w klinice lub w domu. Wyniki szybkich testów na obecność przeciwciał są zazwyczaj dostępne w ciągu 30 minut. Ogólnie rzecz biorąc, testy z krwi żylnej mogą wykryć HIV wcześniej niż testy wykonane z nakłucia palca lub śliny.
Test antygen/przeciwciało
Testy antygen/przeciwciało HIV są również znane jako testy łączone lub testy czwartej generacji. Ten rodzaj testu może wykryć białka (lub antygeny) wirusa HIV, jak również przeciwciała dla wirusa HIV.
Jeśli osoba zakażona jest HIV, wirus wytwarza białko znane jako p24, zanim układ odpornościowy wytworzy przeciwciała. W rezultacie, test na antygen/przeciwciała może wykryć wirusa zanim zrobi to test na przeciwciała.
Większość ludzi rozwija wykrywalny poziom antygenu p24 od 13 do 42 dni (około 2 do 6 tygodni) po zakażeniu wirusem HIV. U niektórych osób okres ten może być dłuższy.
Aby wykonać test na obecność antygenu/przeciwciał, pracownik służby zdrowia może pobrać próbkę krwi i wysłać ją do laboratorium w celu przeprowadzenia testu. Zwrot wyników może potrwać kilka dni.
Test na obecność kwasu nukleinowego (NAT)
Test na obecność kwasu nukleinowego HIV (NAT) jest również znany jako test na obecność HIV RNA. Umożliwia on wykrycie materiału genetycznego wirusa we krwi.
Ogólnie, NAT może wykryć wirusa wcześniej niż test na obecność przeciwciał lub antygenów/przeciwciał. Większość ludzi ma wykrywalny poziom wirusa we krwi w ciągu 7 do 28 dni po zarażeniu się HIV.
Jednakże NAT jest bardzo drogi i generalnie nie jest stosowany jako test przesiewowy w kierunku HIV. W większości przypadków, lekarz nie zleci go, chyba że osoba otrzymała już pozytywny wynik testu na obecność przeciwciał HIV lub antygenu/przeciwciał, lub jeśli osoba była niedawno narażona na wysokie ryzyko lub ma objawy ostrej infekcji HIV.
W przypadku osób przyjmujących profilaktykę przedekspozycyjną (PrEP) lub profilaktykę poekspozycyjną (PEP), leki te mogą zmniejszyć dokładność testu NAT. Poinformuj swojego pracownika służby zdrowia o stosowaniu PrEP lub PEP.