Wylesianie ma ważne konsekwencje globalne. Lasy sekwestrują węgiel w postaci drewna i innej biomasy w miarę wzrostu drzew, pobierając dwutlenek węgla z atmosfery (patrz cykl węglowy). Kiedy lasy są spalane, węgiel jest zwracany do atmosfery jako dwutlenek węgla, gaz cieplarniany, który może zmienić globalny klimat (patrz efekt cieplarniany; globalne ocieplenie), a drzewa nie są już obecne, aby sekwestrować więcej węgla.
M.C. Hansen et al., University of Maryland, Google, USGS, NASA
W dodatku większość cennej bioróżnorodności naszej planety znajduje się w obrębie lasów, zwłaszcza tropikalnych. Wilgotne lasy tropikalne, takie jak Amazonia, mają największe skupiska gatunków zwierząt i roślin spośród wszystkich ekosystemów lądowych; być może dwie trzecie gatunków na Ziemi żyje tylko w tych lasach. W miarę postępującego wylesiania, może ono spowodować wyginięcie coraz większej liczby tych gatunków.
Na bardziej lokalną skalę, skutki wycinki lasów, selektywnego wyrębu i pożarów oddziałują na siebie. Wycinka selektywna zwiększa łatwopalność lasu, ponieważ przekształca zamknięty, wilgotny las w bardziej otwarty, suchszy. Pozostawia to las podatnym na przypadkowe przenoszenie się pożarów z wykarczowanych sąsiednich terenów rolniczych oraz na zabójcze skutki naturalnych susz. W miarę trwania pożarów, wyrębu i suszy las może stawać się coraz bardziej otwarty, aż do utraty wszystkich drzew. Ponadto wypalanie lasów tropikalnych jest zazwyczaj zjawiskiem sezonowym i może poważnie wpływać na jakość powietrza. Rekordowe poziomy zanieczyszczenia powietrza wystąpiły w Azji Południowo-Wschodniej w wyniku wypalania lasów na plantacje palmy olejowej.
W tropikach większość wylesionych terenów występuje w postaci stromych zboczy górskich. Połączenie stromych zboczy, dużych opadów i braku korzeni drzew, które wiązałyby glebę, może prowadzić do katastrofalnych osunięć ziemi, które niszczą pola, domy i ludzkie życie. Z wyjątkiem lasów zniszczonych pod uprawę palmy olejowej, wiele wilgotnych lasów, które zostały wyczyszczone, jest wkrótce porzucanych jako pola uprawne lub wykorzystywanych jedynie do wypasu o niskiej gęstości, ponieważ gleby są bardzo ubogie w składniki odżywcze. (Aby wyciąć lasy, roślinność, która zawiera większość składników odżywczych, jest często palona, a składniki odżywcze dosłownie „idą z dymem” lub są zmywane przez następny deszcz.)
Ale lasy mogą odrastać po wycięciu, a następnie porzuceniu, nie zawsze tak się dzieje, zwłaszcza jeśli pozostałe lasy są bardzo rozdrobnione. Taka fragmentacja siedlisk izoluje populacje gatunków roślin i zwierząt od siebie, utrudniając rozmnażanie bez genetycznych wąskich gardeł, a fragmenty mogą być zbyt małe, by utrzymać duże lub terytorialne zwierzęta. Co więcej, wylesione tereny, które są obsadzone drzewami o znaczeniu komercyjnym, są pozbawione bioróżnorodności i nie służą jako siedliska dla rodzimych roślin i zwierząt, z których wiele to gatunki zagrożone.
Stuart L. Pimm