Wybór odpowiedniej wielkości grupy jest ważnym czynnikiem przy projektowaniu obiektów, szczególnie dla świń rosnących (od odsadzenia do uboju) oraz dla loch utrzymywanych grupowo w okresie ciąży. W warunkach komercyjnych świnie są trzymane w grupach o wielkości od pojedynczych zwierząt (np. w skrzyniach ciążowych dla loch) do, w niektórych przypadkach, grup liczących kilka tysięcy zwierząt. Małe grupy (około 10 świń na kojec) są stosowane w niektórych działaniach w odniesieniu do świń rosnących, w szczególności tych, które stosują segregację miotów (trzymanie całych miotów razem w dyskretnych grupach od odsadzenia do uboju), chociaż praktyka ta nie jest szeroko rozpowszechniona. Typowa wielkość grup w produkcji komercyjnej mieści się zazwyczaj w zakresie od 20 do 30 świń na grupę. Ostatnio wzrosło zainteresowanie stosowaniem większych grup dla rosnących świń. Początkowo zainteresowanie to koncentrowało się na możliwości obniżenia kosztów i poprawy zarządzania w większych grupach, jednak ostatnio rozwój automatycznych systemów sortowania, które opierają się na grupach liczących od 500 do 1000 świń, dodał nowy wymiar do debaty na temat optymalnej wielkości grup.
„Duża wielkość grupy” jest terminem względnym, który może obejmować zakres od 50 do 1000 świń na grupę, a nawet większy. Istnieje znaczna ilość dostępnych badań odnoszących się do grup liczących do 100 zwierząt, które mogą być wykorzystane jako podstawa do opracowania zaleceń. Jednakże, dostępnych jest stosunkowo niewiele, jeśli w ogóle, informacji badawczych na temat większych grup liczących od 500 do 1000 zwierząt, które są obecnie stosowane w niektórych obiektach. Niniejszy dokument będzie koncentrował się na dostępnych informacjach badawczych, które w dużej mierze opierają się na grupach liczących 100 świń lub mniej.
Wskazówki do wyboru optymalnej wielkości grupy
Z perspektywy producentów, istnieje szeroki zakres czynników do rozważenia przy projektowaniu obiektów i opracowywaniu systemów zarządzania dla hodowli świń w dużych grupach. Obejmują one każdy wpływ wielkości grupy na następujące aspekty.
- Wyniki wzrostu
- Zdrowie i dobrostan
- Projekt obiektu i zarządzanie
- Ekonomia
Aspekty te zostaną omówione w tym artykule.
Effect of Group Size on Growth Performance
Krytycznym czynnikiem w każdym rozważaniu optymalnej wielkości grupy do wykorzystania dla rosnących świń jest jakikolwiek wpływ na wydajność wzrostu. Historycznie, badania w tej dziedzinie koncentruje się na stosunkowo małych grupach 30 świń lub mniej i nie było ograniczone badania przeprowadzone z tym, co dziś byłoby uważane za duże grupy. Ponadto, w wielu badaniach, wzrost wielkości grupy osiągnięto poprzez zwiększenie liczby świń w kojcu z konsekwentnym zmniejszeniem powierzchni podłogi przypadającej na jedną świnię. Wyniki takich badań są notorycznie trudne do interpretacji, ponieważ nie jest możliwe oddzielenie jakiegokolwiek efektu zwiększenia wielkości grupy od tego związanego ze zmniejszoną powierzchnią podłogi.
Kornegay i Notter (1984), w klasycznej pracy, która przejrzała efekty wielkości grupy przy tym samym przydziale powierzchni podłogi, opracowali równania przewidujące wpływ wzrostu wielkości grupy 3 w oparciu o połączone dane z wielu doświadczeń, które wykorzystywały grupy do 35 świń na kojec. Te równania predykcji sugerują, że wzrost wielkości grupy były związane z obniżeniem średniego dziennego przyrostu i spożycia paszy z wielkością efektu jest większa, zarówno w kategoriach bezwzględnych i względnych, u świń przedszkolnych niż u rosnących zwierząt wykończeniowych (przewidywane redukcje tempa wzrostu z rosnącą wielkością grupy były -3.7, -1,9, i -1,2 g/dzień/świnię dla odsadzonych, rosnących i wykończeniowych, odpowiednio; przewidywane redukcje spożycia paszy były -9,2, -2,5, i -3,2 g/dzień/świnię dla odsadzonych, rosnących i wykończeniowych, odpowiednio). Wydajność żywieniowa nie zmieniała się wraz ze wzrostem wielkości grupy. Od czasu tej pracy Kornegay i Notter (1984), przemysł trzody chlewnej przeszedł poważne zmiany, w tym znaczny wzrost żywej wagi ubojowej (obecnie średnio około 120 kg), znaczne ulepszenia w genetyce i poważne zmiany w praktykach produkcyjnych, w tym pojawienie się produkcji od odsadzenia do końca. Jedną z konsekwencji tej ostatniej zmiany jest to, że okres wzrostu od odsadzenia do uboju jest traktowany jako całość, a nie jako podzielony na dwie lub trzy fazy, jak to miało miejsce w przeszłości.
Najnowsze badania, z których kilka zostało przeprowadzonych na Uniwersytecie Illinois, wykorzystały większe grupy 100 świń w kojcu lub więcej. Co ciekawe, badania te ogólnie doprowadziły do tego samego ogólnego wniosku, co Kornegay i Notter (1984), że wpływ zwiększenia wielkości grupy jest największy u świń w wieku przedszkolnym i zmniejsza się wraz z wagą. Na przykład Wolter et al (2000a; 2000b) przeprowadzili dwa badania w komercyjnych pomieszczeniach dla prosiąt obejmujące ponad 2000 świń i stwierdzili, że tempo wzrostu nowo odsadzonych prosiąt o wadze od około 5 do 15 kg w grupach 100 w porównaniu z 20 świniami było zmniejszone o 4,3 do 6,6 % i że to zmniejszenie było w dużej części spowodowane niższym spożyciem paszy w dużych grupach (średnie dzienne spożycie paszy zmniejszone o 5,1 do 6,6 % dla grup 100 w porównaniu z 20 świniami), z niewielkim wpływem wielkości grupy na efektywność wykorzystania paszy. Jednakże, w badaniu z rosnącymi świniami wykańczającymi między 35 a 115 kg żywej wagi, nie było wpływu wielkości grupy 100 w porównaniu z 25 świniami na tempo wzrostu i spożycie paszy i, co zaskakujące, stosunek przyrostu do paszy był o około 3% większy dla większych grup (Wolter i in., 2001).
W ostatnim czasie dokonano szeregu przeglądów literatury oceniających wpływ wielkości grupy na wydajność zwierząt, z których jeden z najobszerniejszych to Turner i in. Autorzy ci przeanalizowali zebrane dane z 20 badań obejmujących około 22 000 zwierząt, w których oceniano wielkość grup od 3 do 120 świń. Analiza ta wykazała, że średni dzienny przyrost był zmniejszony z każdą dodatkową świnią w grupie u świń karmiących (odsadzenie do 30 kg) o 0,36 g/świnię/dzień i rosnących (30 do 68 kg) o 0,48 g/świnię/dzień, ale nie u tuczników (>69 kg), które wykazały nieistotne zmniejszenie tempa wzrostu o 0,09 g/świnię/dzień dla każdej dodatkowej świni w grupie. Co ciekawe, redukcje tempa wzrostu wraz ze wzrostem wielkości grupy zgłoszone przez Turnera et al. (2003) są znacznie niższe niż te stwierdzone przez Kornegay’a i Nottera (1984), które zostały wcześniej opisane w tej pracy. Sugeruje to, że wpływ rosnącej wielkości grupy jest znacznie mniejszy w nowoczesnych warunkach produkcyjnych, być może odzwierciedlając zmiany w genetyce, warunkach utrzymania i zarządzania.
Ogółem, wpływ dużych rozmiarów grupy na wydajność wzrostu w całym okresie wzrostu jest najłatwiejszy do zaobserwowania w systemach produkcji od odsadzenia do końca. W badaniu Wolter et al. (2001), świnie były hodowane w zakładzie wean-to-finish od 5 do 115 kg żywej wagi w grupach po 25, 50 lub 100 świń na kojec. Tempo wzrostu i efektywność wykorzystania paszy zostały zmniejszone w fazie przedszkolnej (5 do 35 kg) dla większych grup; wielkość grupy nie miała wpływu na spożycie paszy. Jednakże, w 5 fazach wzrostu i tuczu oraz w całym okresie od odsadzenia do masy ubojowej nie było wpływu wielkości grupy na tempo wzrostu i pobranie paszy. W rzeczywistości, w okresie wzrostu i tuczu końcowego tempo wzrostu świń w większych grupach było liczbowo wyższe i wydajność paszy była lepsza w porównaniu z tymi w mniejszych grupach, co skutkowało podobnym czasem osiągnięcia wagi ubojowej 115 kg dla dwóch wielkości grup (168 vs 166 dni dla grup liczących odpowiednio 25 i 100 świń). Niewiele, jeśli w ogóle, było badań oceniających wpływ wielkości grupy na wyniki wzrostu w systemie dwufazowym (tj. oddzielne obiekty do chowu i hodowli końcowej). Jednak wydaje się prawdopodobne, że wyniki byłyby podobne do tych znalezionych w obiekcie wean-to-finish sugerując, że wpływ wielkości grupy do 100 świń na wydajność wzrostu od odsadzenia do wagi ubojowej jest minimalny.
Dlaczego reakcja wzrostu świń na rosnącą wielkość grupy różni się w zależności od wagi zwierzęcia? Badania nad zachowaniami żywieniowymi świń w odpowiedzi na rosnącą wielkość grupy mogą rzucić nieco światła na to pytanie. Hyun i Ellis (2001, 2002) porównywali wielkość grup od 2 do 12 świń w okresie wzrostu (26 do 48 kg żywej wagi) lub w okresie opasania (84 do 112 kg żywej wagi) przy użyciu automatycznych urządzeń rejestrujących spożycie paszy. Badania te wykazały, że świnie na wykończeniu wykazywały wyraźne zmiany w zachowaniu żywieniowym wraz ze wzrostem wielkości grupy, w szczególności wzrost szybkości spożycia paszy, a w konsekwencji nie było wpływu wielkości grupy na spożycie paszy i tempo wzrostu. Jednakże, w okresie wzrostu, świnie wykazały niewielkie lub żadne zmiany w konsumpcji paszy wraz ze wzrostem wielkości grupy, a tempo wzrostu i spożycie paszy były zmniejszone w większych grupach. Oczywiście, badania te zostały przeprowadzone z dużo mniejszymi rozmiarami grup niż stosowane w praktyce handlowej, jednak, to nie zapewnia pewien potencjalny wgląd w zmiany w zachowaniu żywienia, które wpływają na wydajność wzrostu. Większe świnie wydają się mieć więcej zdolności do zmiany zachowań żywieniowych, szczególnie w celu zwiększenia szybkości jedzenia, niż małe świnie i to może, w części przynajmniej, wyjaśnić, dlaczego odpowiedź na zwiększenie wielkości grupy spada wraz ze wzrostem wielkości świni.
Badania omówione powyżej zostały przeprowadzone z wielkości grupy do około 100 zwierząt. Ostatnie zmiany w przemyśle, a w szczególności przyjęcie technologii autosort, doprowadziły do stosowania znacznie większych grup (500 do 1000 świń) w operacjach komercyjnych. Przeprowadzenie kontrolowanych badań z tak dużymi grupami jest oczywiście trudne, jeśli nie niemożliwe, a wpływ tych grup na wydajność wzrostu nie został ustalony. W kilku sprawozdaniach terenowych sugerowano, że wyniki wzrostu świń w grupach liczących od 500 do 1000 sztuk mogą być obniżone w porównaniu z grupami o bardziej konwencjonalnej wielkości. Badania są potrzebne do ustalenia wpływu, jeśli taki istnieje, wyjątkowo dużych grup na wzrost i do zidentyfikowania przyczyny (przyczyn) jakiegokolwiek obniżenia wydajności.
Zdrowie i dobrostan
Badania nad wpływem dużych grup na zdrowie i dobrostan zwierząt były ograniczone. Wiele badań wykazało niewielki lub żaden wpływ wielkości grup pomiędzy 20 a 100 świń na poziom zachorowalności lub śmiertelności (Schmolke i Gonyou, 2000; Wotler et al., 2000a, 2000b). W rzeczywistości, w jednym z badań (Wolter et al., 2001) poziomy zachorowalności były faktycznie zmniejszone dla grup 50 i 100 w porównaniu do 25 świń. Jednakże w innym badaniu (McGlone i Newby, 1994) odnotowano wyższe obrażenia i zachorowalność świń w grupach 40 niż w grupach 20 lub 10 świń w kojcu. Raporty dotyczące występowania specyficznych problemów chorobowych oraz pomiarów immunokompetencji sugerowały brak negatywnego wpływu dużych rozmiarów grup (Turner et al., 2000). Niektóre badania wykazały, że poziomy agresji mogą być zwiększone w większych grupach (Spoolder i in., 1999; Turner i in., 1999), chociaż badania w tym zakresie są ograniczone. Wpływ dużych grup na dobrostan świń nie został jednoznacznie ustalony.
Projekt obiektu i zarządzanie
Systemy dużych grup często pozwalają na większą elastyczność w zakresie praktyk zarządzania oraz projektowania i wykorzystania obiektu. Prawidłowe zaprojektowanie obiektu w celu dostosowania go do potrzeb dużych grup jest kluczem do maksymalizacji wydajności budynku i pracy. Projektując stodołę i kojce, jak również zarządzanie i opiekę nad zwierzętami, należy wprowadzić pewne modyfikacje w stosunku do modeli konwencjonalnych. Duży stopień prób i błędów nastąpiło, jak producenci i naukowcy nadal szukać lepszych sposobów do domu i zarządzania dużymi systemami group.
Strukturalnie mówiąc, wymiary drzwi, korytarze, a w niektórych sytuacjach podstawa zsypów załadunkowych może być szerszy w porównaniu do konwencjonalnych stodół, aby poprawić ruch świń w dużych grupach. Metoda, w jaki sposób sortować świnie z większych kojców jest niezwykle ważne i musi być oceniana na podstawie indywidualnego obiektu. Matryce cenowe stosowane przez zakłady ubojowe coraz częściej wymagają częstszego i dokładniejszego sortowania zwierząt. Jeśli stosowane jest sortowanie ręczne, obiekty muszą być dobrze zaprojektowane. Wykorzystanie bramek lub ustanowienie systemu bramek „zawiasowych” w celu przemieszczania zwierząt z kojca do węższej rynny załadunkowej powinno ułatwić proces i wymagać mniejszej liczby osób. Najlepiej jest wyprowadzać osobno kilka małych grup, ponieważ duże grupy zazwyczaj gromadzą się przy drzwiach lub w korytarzu i wymagają większej liczby osób do ich przemieszczenia. Zautomatyzowane systemy sortowania stają się coraz bardziej popularne w przypadku bardzo dużych grup. Istnieje wiele pytań bez odpowiedzi dotyczących właściwego zarządzania i projektowania tych systemów, ale technologia ta ma potencjał, aby wnieść znaczący wkład w naszą zdolność do bardziej efektywnego zarządzania dużymi systemami grupowymi.
Jedną z największych zmian w zarządzaniu jest sposób, w jaki przeprowadzane są codzienne kontrole zdrowia zwierząt i obiektów. Wejście do kojca jest niezbędne, aby odpowiednio skontrolować zwierzęta, jak również funkcjonowanie karmnika i wody. W niektórych sytuacjach najlepszym rozwiązaniem może być współpraca dwóch lub więcej osób w celu przeprowadzenia odpowiedniej kontroli zwierząt i zapewnienia bezpieczeństwa pracowników. Początkowo sprawdzenie dużych zagród ze świniami może wymagać dodatkowego czasu w celu zidentyfikowania zwierząt wymagających opieki medycznej. Jednakże zauważono również, że chore lub ranne świnie mogą szukać schronienia w obszarach chronionych, takich jak narożniki, co ułatwia ich lokalizację i leczenie (Gonyou, 2004). W celu skutecznego usunięcia zwierzęcia z grupy w celu izolacji lub leczenia zaleca się uwzględnienie w projekcie kojca małego kojca przechwytującego lub szpitalnego.
Sposób, w jaki duże grupy wchodzą w interakcje ze sobą oraz z członkami innych nieznanych grup różni się od małych grup i oferuje korzyści w zakresie zarządzania. Świnie w dużych grupach (tj., > 80 – 100 świń) wydają się być bardziej tolerancyjne, gdy nieznane zwierzęta są wprowadzane do grupy. Świnie o wadze rynkowej z dwóch dużych grup zostały wymieszane w kojcach przed załadunkiem z niewielkim lub żadnym agresywnym zachowaniem (Gonyou, 2004). Ponadto Turner et al., (2001) połączyli nieznane świnie z małych i dużych grup i stwierdzili, że świnie z dużych grup wykazały znaczną redukcję agresji wobec nieznanych świń. Zasugerowano, że brak agresji u świń z dużych grup może być spowodowany albo niezdolnością zwierząt do rozpoznania się nawzajem w tak dużych grupach, albo uświadomieniem sobie, że jeśli istniała ustrukturyzowana hierarchia społeczna, to koszt energetyczny wzmocnienia hierarchii przewyższałby korzyści (Pagel i Dawkins, 1997). Ten brak agresji, kiedy zwierzęta z nieznanych grup są mieszane, może zredukować lub wyeliminować typowe niepowodzenia związane z łączeniem świń z różnych grup i może mieć praktyczne korzyści, szczególnie w systemach wieloetapowych i podczas transportu na ubój. Początkowo przewidywano, że wystąpią pewne wady behawioralne lub segregacja grupowa, ale w większości przypadków problemy te nie zostały zaobserwowane.
Istnieją pewne aspekty do rozważenia przy przebudowie konwencjonalnie zbudowanych obór w celu pomieszczenia większych grup świń, gdy obiekty te zostały zaprojektowane do pomieszczenia mniejszych grup świń. Jednym z głównych rozważań podczas przebudowy dla większych grup jest obornik wzorców świń. Pomieszczenia zaprojektowane dla małych grup mają wentylację, która zachęca do dobrych patentów obornika. Menedżerowie bardzo dużych grup donoszą, że leżące i obornik wzory są zazwyczaj bardzo spójne. Świnie często leżą na obwodzie kojca i gnoją w środku kojca. Złe wzorce obornika mogą utrwalić się wcześnie, powodując wysoki poziom amoniaku i zwiększone koszty pracy przy czyszczeniu. Różnice we wzorcach obornika pomiędzy małymi i dużymi grupami nie są oczywiście istotne w przypadku stosowania podłóg całkowicie rusztowych. W obiektach częściowo rusztowych, obornik znajdujący się na podłogach pełnych powoduje powstawanie brudnych kojców z wyższym poziomem amoniaku (Gonyou 2003). Bardzo trudno jest przebudować częściowo rusztowe pomieszczenie do użytku w dużych systemach grupowych.
Ekonomia wielkości grupy
Najbardziej odpowiednia wielkość grupy do wdrożenia w danym systemie będzie w dużej mierze zależała od ekonomii. Korzyścią deklarowaną dla większych grup jest niższy koszt obiektu lub koszty stałe za miejsce dla świń wynikające zarówno z redukcji przegród w kojcach, jak i lepszego wykorzystania przestrzeni obiektu, zwiększając w ten sposób liczbę świń trzymanych w budynku. Szczególny wpływ gospodarczy dużych grup będzie zależał od konkretnej sytuacji, o której mowa, przy czym jednym z głównych czynników jest etap produkcji. Na przykład, Wolter et al. (2000c) przeprowadzili ekonomiczne porównanie systemów chowu w oparciu o grupy o wielkości 20 lub 100 świń. Zaskakująco, wyniki sugerowały, że najbardziej opłacalnym podejściem było trzymanie świń w grupach liczących 20, a nie 100 zwierząt. Wynik ten był w dużej mierze spowodowany zmniejszeniem tempa wzrostu obserwowanym w okresie chowu w większych grupach. Ponadto, zmniejszone koszty utrzymania związane z większymi grupami miały bardzo ograniczony wpływ na całkowite koszty produkcji w przeliczeniu na jedną świnię. Oczywiście, jeśli bierze się pod uwagę cały okres wzrostu od odsadzenia do uboju, gdzie nie oczekuje się żadnego wpływu na wydajność, wynik analizy ekonomicznej będzie prawdopodobnie inny. Podkreśla to znaczenie specyficznej dla danej sytuacji analizy wpływu ekonomicznego zarządzania dużymi grupami.
_________
Literatura cytowana
Gonyou, H. 2003. Remodeling Barns for Large Groups. Dostępne na: http://adminsrv.usask.ca/psci/WhatsNew/MAR03/RemodellingFinisher.htm. Dostęp 10 kwietnia 2004.
Gonyou, H. Zarządzanie dużymi grupami hodowlano-wykończeniowymi. Seminarium Banff Pork. Styczeń 2004 r..
Hyun, Y., i M. Ellis. 2001. Effect of group size and feeder type on growth performance and feeding patterns in growing pigs. J. Anim. Sci. 79:803-810.
Hyun, Y., and M. Ellis. 2002. Effect of group size and feeder type on growth performance and feeding patterns in finishing pigs. J. Anim. Sci. 80:568-574.
Kornegay, E. T., and D. R. Notter. 1984. Effects of floor space and number of pigs per pen on performance. Pig New Info. 5:23-33.
McGlone, J. J. i B. E. Newby. 1994. Space requirements for finishing pigs in confinement: behaviour and performance while gropu size and space vary. Appl. Anim. Behav. Sci. 39:331-338.
Pagel, M. and M. S. Dawkins. 1997. Peck orders and group size in laying hens: 'futures contracts' for non aggression. Behav. Processes 40:13-25.
Schmolke, S. A., Gonyou, H. W., 2000. Effect of group sizes of 10, 20, 40, and 80 on productivity of grower-finisher pigs. J. Anim. Sci. 78(Suppl. 2), 38 (abstr).
Spoolder, H. A. M., S. A. Edwards, and S. Corning. 1999. Effects of group size and feed feeder space allowance on welfare in finishing pigs. Anim. Sci. 69:481-489. 11
Turner, S. P., D. J. Allcroft, and S. A. Edwards. 2003. Housing pigs in large social groups: a reviw of implications for performance and other economic traits. Livest. Prod. Sci. 82:39-51.
Turner, S. P., G. W. Horgan, and S. A. Edwards 2001. Effect of social grop size on aggressive behaviour between unacquainted domestic pigs. App. Anim. Behav. Sci. 74:203-215.
Turner, S. P., M. Ewen, J. A. Rooke, S. A. Edwards. 2000. The effect of space allowance on performance, aggression and immune competence of growing pigs housed on straw deeplitter at different group sizes. Livest. Prod. Sci. 66:47-55.
Turner, S. P., S. A., Edwards and V. C. Bland. 1999. The influence of drinker allocation and group size on the drinking behaviour, welfare and production of growing pigs. Anim. Sci. 68:617-624.
Wolter, B. F., M. Ellis, S. E. Curtis, N. R. Augspurger, D. N. Hamilton, E. N. Parr, and D. M. Webel. 2001. Effect of group size on pig performance in a wean-to-finish production system. J. Anim. Sci. 79:1067-1073.
Wolter, B. F., M. Ellis, S. E. Curtis, E. N. Parr, and D. M. Webel. 2000a. Group size and floorspace allowance can affect weanling-pig performance. J. Anim. Sci. 78:2062-2067.
Wolter, B. F., M. Ellis, S. E. Curtis, E. N. Parr, and D. M. Webel. 2000b. Feeder location did not affect performance of weanling pigs in large groups. J. Anim. Sci. 78:2784-2789.
Wolter, B. F., M. Ellis, S. E. Curtis, G. D. Schnitkey, E. N. Parr, and D. M. Webel. 2000c. Group size and floor-space allowance affect the economic performance of a four week nursery system for weaning pigs. Proc. First Int. Swine Housing Conf. Pp. 205-213. American Society of Agricultural Engineers. St. Joseph, MI, USA.