A Co-Production of the University of Maryland at College Park Visual Press, Caméras Continentales, Société Française de Production, La SEPT-Drama Division Guillaume Gronier, FR3 Music & Drama Division Dominique Fournier,WGBH Boston, PBS, Radioteleviseo Portuguesa-EP; Dzięki uprzejmości Smithsonian Institution Press VideoZobacz wszystkie filmy do tego artykułu
Teatr absurdu, twórczość dramatyczna niektórych dramaturgów europejskich i amerykańskich z lat 50. i początku 60. XX wieku, którzy zgadzali się z oceną filozofa egzystencjalistycznego Alberta Camusa, zawartą w jego eseju „Mit Syzyfa” (1942), że sytuacja ludzka jest z gruntu absurdalna, pozbawiona celu. Termin ten jest również luźno stosowany w odniesieniu do tych dramaturgów i produkcji tych dzieł. Choć nie istniał formalny ruch absurdu jako takiego, dramaturgów tak różnych jak Samuel Beckett, Eugène Ionesco, Jean Genet, Arthur Adamov, Harold Pinter i kilku innych łączyła pesymistyczna wizja ludzkości bezskutecznie walczącej o znalezienie celu i panowanie nad swoim losem. Ludzkość w tym ujęciu pozostaje w poczuciu beznadziejności, oszołomienia i niepokoju.
Pomysły, które kształtują sztuki, dyktują również ich strukturę. Dramaturgowie absurdalistyczni pozbyli się więc większości logicznych struktur tradycyjnego teatru. Niewiele jest akcji dramatycznej w konwencjonalnym rozumieniu; jakkolwiek gorączkowo bohaterowie wykonują swoje zadania, ich ruchliwość służy podkreśleniu faktu, że nie dzieje się nic, co mogłoby zmienić ich egzystencję. W Czekając na Godota (1952) Becketta fabuła zostaje wyeliminowana, a pojawia się ponadczasowa, kolista jakość, gdy dwie zagubione istoty, zwykle grane jako włóczędzy, spędzają dni na czekaniu – ale bez pewności, na kogo czekają i czy on, lub ona, kiedykolwiek nadejdzie.
Encyclopædia Britannica, Inc.See all videos for this article
Język w sztuce absurdalisty jest często zwichnięty, pełen komunałów, kalamburów, powtórzeń i non sequiturs. Bohaterowie Łysego sopranu Ionesco (1950) siedzą i rozmawiają, powtarzając rzeczy oczywiste aż do momentu, gdy brzmią jak nonsens, ujawniając w ten sposób niedoskonałość komunikacji werbalnej. Niedorzeczne, bezcelowe zachowania i rozmowy nadają sztukom niekiedy olśniewającą komiczną powierzchowność, ale u ich podstaw leży poważne przesłanie metafizycznego niepokoju. Widać tu wpływ tradycji komicznej zaczerpniętej z commedii dell’arte, wodewilu i music-hallu, połączonej z takimi sztukami teatralnymi, jak pantomima i akrobatyka. Jednocześnie widoczny jest wpływ idei wyrażanych przez szkoły surrealistyczną, egzystencjalistyczną i ekspresjonistyczną oraz pisma Franza Kafki.
Początkowo szokujący w swym łamaniu teatralnej konwencji, a popularny ze względu na trafne wyrażanie niepokojów połowy XX wieku, Teatr Absurdu podupadł nieco w połowie lat 60. Niektóre z jego innowacji zostały wchłonięte do głównego nurtu teatru, służąc jednocześnie jako inspiracja do dalszych eksperymentów. Niektórzy z głównych twórców Absurdu poszukiwali nowych kierunków w swojej sztuce, inni kontynuują pracę w tym samym duchu.